Τετάρτη 7 Αυγούστου 2013

Μετά από 70 χρόνια η εικόνα της Παναγίας επέστρεψε στο Μοναστήρι

Μετά από 70 χρόνια η εικόνα της Παναγίας επέστρεψε στο Μοναστήρι

Δημοσιεύθηκε: 4 Αυγούστου 2013 Κατηγορίες: Ειδήσεις και ΑνακοινώσειςΟρθόδοξη πίστη
IconaMoutsiali01Ενα γεγονός με ιδιαίτερη σημασία και πολλούς συμβολισμούς έλαβε χώρα την Κυριακή 4 Αυγούστου στον Ιερό Ναό Αγίων Αναργύρων Βεροίας, με την ευλογία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ. Παντελεήμονος.
Συγκεκριμένα, μια ιστορική εικόνα της Παναγίας, μεγέθους 30Χ40 εκ. και διακοσμημένη με μεταλλικό κάλυμμα, παραδόθηκε στην Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως Σωτήρος Μουτσιάλης, όπου και θα παραμείνει μόνιμα.
Πρόκειται για την εφέστια εικόνα της Ιεράς Μονής, που πριν από 70 περίπου χρόνια μεταφέρθηκε στον Παλαιό Ιερό Ναό Αγίων Αναργύρων από τις μοναχές Μακρίνα και Γοργονία.
Οι μοναχές, λόγω του εμφυλίου πολέμου και άλλων τραγικών περιπετειών της εποχής, εγκατέλειψαν το Μοναστήρι και εγκαταστάθηκαν σε μικρό οικίσκο δίπλα στην εκκλησία Αγίων Αναργύρων Βεροίας, την οποία διακόνησαν επί πολλά χρόνια ως εκκλησιατόρισσες.
Οι μοναχές δεν επέστρεψαν ποτέ στη Μονή, έζησαν ως μοναχές στην πόλη, στήριξαν ποικιλότροπα και ενίσχυσαν το χριστιανικό φρόνημα πολλών ανθρώπων.
Εκοιμήθησαν στη Βέροια και ενταφιάσθηκαν στην Ιερά Μονή Αγίας Κυριακής. Πρόσφατα στη Μουτσιάλη εγκαταστάθηκε μοναστική αδελφότητα από 4 μοναχές, οπότε επαναλειτούργησε ως γυναικείο μοναστήρι, μετά από πολλές δεκαετίες.
Εκείνο που απέμενε πλέον ήταν η επιστροφή της ιστορικής εφέστιας εικόνας της Παναγίας, που μέχρι τώρα φυλασσόταν και προσκυνείτο στον Παλαιό Ναό Αγίων Αναργύρων.
Την προηγούμενη, λοιπόν, Κυριακή η εικόνα, στολισμένη με λουλούδια, και τέθηκε σε προσκύνηση κατά τη διάρκεια της Κυριακάτικης Ακολουθίας.
Μετά τη θ. λειτουργία η εικόνα λιτανεύθηκε εντός του Ναού, ενώ οι ψάλτες έψαλλαν τα θεομητορικά τροπάρια του Δεκαπενταυγούστου.
Στη συνέχεια, ο Προϊστάμενος του Ιερού Ναού και Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως Αρχιμ. Γεώργιος Χρυσοστόμου, παρέδωσε την εικόνα της Παναγίας στις μοναχές Βηθλεέμ και Παντάνασσα, μέλη της νέας μοναστικής Αδελφότητας της Μουτσιάλης.
Χαρακτήρισε ιδιαίτερη την ημέρα αυτή, τονίζοντας «Διακατεχόμαστε από αντίθετα συναισθήματα, λύπης και χαράς. Λύπης, διότι η Ενορία μας αποχωρίζεται μια μικρή αλλά ιστορική εικόνα της Παναγίας, η οποία φιλοξενήθηκε και συνδέθηκε με τον Παλαιό Ναό Αγίων Αναργύρων επί 70 χρόνια.
Η λύπη όπως μετριάζεται και εν τέλει διαλύεται από τη χαρά, που συνοδεύει την παράδοσή της στον ιερό τόπο, απ’ όπου προέρχεται και όπου ασφαλώς ανήκει.
Επιτέλους, μετά από τόσες δεκαετίες, η εικόνα αυτή της Παναγίας επιστρέφει στο θρονί της, στην αγκαλιά της Μουτσιάλης.
Και χαιρόμαστε, διότι εάν εδώ στην Ενορία μας η εικόνα ετιμάτο και προσκυνείτο περιστασιακά, κυρίως τις Κυριακές, στη Μουτσιάλη θα τιμάται και θα προσκυνείται καθημερινά, και μάλιστα πολλές φορές την ημέρα, κατά τη διάρκεια των πολλών μοναχικών ακολουθιών που τελούν οι μοναχές.
Η χαρά μεγαλώνει, καθώς η επιστροφή της εικόνας της Παναγίας Μουτσιάλης συμπίπτει με την έναρξη μιας νέας περιόδου στη νεότερη ιστορία της Ιεράς Μονής. Με τον επαναπατρισμό της εικόνας θα βρουν ανάπαυση οι ψυχές των μακαριστών γεροντισσών Μακρίνας και Γοργονίας.
Οι ίδιες δεν επέστρεψαν ποτέ στο Μοναστήρι τους. Σήμερα όμως οι ψυχές τους αγάλλονται, διότι η Παναγία επιστρέφει πίσω, η Παναγία που εκείνες έφεραν εδώ στην Ενορία μας». Τέλος, ο π. Γεώργιος παρακάλεσε τις μοναχές να προσεύχονται για την Ενορία Αγίων Αναργύρων και τους ενορίτες της.
Οι περισσότεροι των οποίων δεν ζουν πλέον και οι οποίοι διαφύλαξαν και τίμησαν, επί πολλά και δύσκολα χρόνια, την ιστορική εικόνα της Παναγίας Μουτσιάλης.
Στη συνέχεια, με ψαλμωδίες και κωδωνοκρουσίες, συνοδευόμενη δε από τους ιερείς, τα εξαπτέρυγα και τα θυμιατά, καθώς και από το πολυπληθές εκκλησίασμα, η ιερά εικόνα της Παναγίας Μουτσιάλης, μέσα σε μια φορτισμένη συναισθηματικά ατμόσφαιρα και στη λειτουργική κατάνυξη του Δεκαπενταυγούστου, αναχώρησε από τον Ιερό Ναό Αγίων Αναργύρων για την Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως Σωτήρος.
Η μεταφορά της συνδυάστηκε με τα προεόρτια της επικείμενης πανήγυρης της Ιεράς Μονής (6 Αυγούστου).

IconaMoutsiali04IconaMoutsiali02
Πηγές: romfea.gr  - Ι.Μ. Βεροίας

Παρασκευή 2 Αυγούστου 2013

H Παναγία - Αγίου Ιωάννου της Κρονστάνδης

H Παναγία - Αγίου Ιωάννου της Κρονστάνδης



Ταπείνωση της Παναγίας
Τι ανύψωσε τη Μητέρα του Θεού πάνω από όλα τα δημιουργήματα; Η ταπείνωση. Ο Θεός «επέβλεψεν επί την ταπείνωσιν της δούλης αυτού» (Λουκ. 1, 48), και γι’ αυτή την επιβραβευμένη ταπείνωσή Της την μακαρίζουν όλες οι γενιές. Και εσύ περισσότερο από όλα τα άλλα προσπάθησε να αποκτήσεις ταπείνωση. Ο Θεός στους ταπεινούς δίνει τη χάρη, ενώ στους υπερήφανους αντιτάσσεται.

Η Παναγία ευεργετεί
Η Παναγία είναι και σήμερα ζωντανή. Και όχι μόνο ζει, αλλά και ζωοποιεί και θεραπεύει τις ψυχές και, αν είναι προς το συμφέρον της ψυχής, και τα σώματα εκείνων των πιστών που προσεύχονται σ’ Αυτήν. Το ίδιο και οι Άγιοι ζουν και μετά το θάνατο…


Υπεραγία Θεοτόκε Παρθένε! Εξαιτίας του Σώματος και του Αίματος του Υιού Σου, που μεταλαμβάνω τόσο συχνά, τολμώ να πω ότι έχω με Σένα συγγένεια!

Ω Δέσποινα του κόσμου! Από Σένα έλαβε ο Υιός του Θεού αυτό το Σώμα και Αίμα. Το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου που μεταλαμβάνω είναι ίδια με το Σώμα του Κυρίου που είναι στους ουρανούς.

Πως μπορώ να μην αγαπάω Εσένα, και πιο πολύ τον Υιό Σου, δικό Σου και δικό μου Θεό;

Ω Πανάχραντε Δέσποινα! Δώσε μου να έχω συγγένεια με Σένα όχι μόνο εξαιτίας του Σώματος και του Αίματος του Χριστού, που πολλές φορές μεταλαμβάνω ανάξια, αλλά να πλησιάσω και το δικό Σου βαθμό της πίστης, της αγάπης και της ελπίδας, να ομοιάσω Εσένα στις σκέψεις και τα συναισθήματα.

Ω Πανάχραντε Δέσποινα! Έχω μεγάλη ανάγκη και θέλω να αποκτήσω καρδιά καθαρή! Τα πάντα για Σένα είναι δυνατά, Υπερευλογημένη· μπορείς να παρακαλέσεις τον Υιό και Θεό Σου να μου χαρίσει καρδιά καθαρή, όπου κατοικεί πίστη, ελπίδα, και αγάπη. Κάνε το, Πανάχραντε!


Τι σημαίνουν τα θαύματα από τις εικόνες της Παναγίας; Σημαίνουν ότι η Δέσποινα Θεοτόκος, η Μητέρα του Σωτήρα μας, πάντα ακούει τις προσευχές που με πίστη και ταπεινή καρδιά, Της απευθύνονται ενώπιον των εικόνων της. Και σε μερικές απ’ αυτές δείχνει φανερά σημάδια της παρουσίας της.

Μετά από όλα αυτά, με πόση ευλάβεια πρέπει να συμπεριφέρονται οι πιστοί προς τις εικόνες της Παναγίας! Η αόρατη χάρη της είναι παρούσα σε κάθε εικόνα της, ιδίως αν αυτή η εικόνα αγιογραφήθηκε με το χέρι ενός ευλαβούς ανθρώπου.


Παναγία Δέσποινα Θεοτόκε! Με τις πρεσβείες Σου, την ευσπλαχνία Σου, έχω ηρεμία και χαρά μέσα μου· η ψυχή μου είναι ελεύθερη και ανάλαφρη, στην καρδιά μου έχω ειρήνη και ησυχία.
Με υπεράσπισες, εμένα τον μετανοούντα άθλιο και τον αμαρτωλό, ενώπιον της δικαιοσύνης του Υιού Σου και του Θεού μας και Τον έκανες να με σπλαχνιστεί, εμένα τον χειρότερο απ’ όλους.
Φανερή είναι η χάρη Σου για την ψυχή μου μετά τη δοξολογία που ψάλλαμε μπροστά στην εικόνα Σου, την εικόνα της Παναγίας του Καζάν! 21 Οκτωβριού 1858.




Ύμνησε την Παντάνασσα, μην ξεχάσεις Αυτήν που σε ευεργέτησε, μην ξεχάσεις να ευχαριστήσεις «την υπέρμαχο στρατηγόν», που σε απάλλαξε από τα δεινά.

Η Παναγία φέρνει γαλήνη
Το έλεος της Παναγίας. Στις 24 Φεβρουαρίου ήμουν στη Ραμπόβ. Συμμετείχα στην κηδεία της συζύγου του ιερέα Σοκολόβ. Όταν μπήκα μέσα σε μία εκκλησία απ’ αυτές που βρίσκονται στο νεκροταφείο, είχα στην καρδιά μου θλίψη, η οποία προέρχεται από ολιγοπιστία και την οποία προκαλεί το πνεύμα της κακίας.

Έριξα το βλέμμα μου στην εικόνα της Παναγίας του Τύχβιν και δεν μπορούσα να πάρω απ’ αυτήν τα μάτια μου. Το πρόσωπό Της ήταν γαλήνιο, ταπεινό και γεμάτο αγάπη.

Είπα μέσα μου: «Πόση γαλήνη και ησυχία, που δεν είναι αυτού του κόσμου, υπάρχουν στο πρόσωπό Σου, Άχραντε Παρθένε!», και σαν να άκουσα απ’ Αυτήν μία απάντηση, που πολύ καθαρά αντήχησε στην καρδιά μου: «Τι σε εμποδίζει να έχεις ειρήνη και ησυχία στην καρδιά σου; Δεν γνωρίζεις που πρέπει να ψάχνεις για να τα βρεις;»

Με τη σκέψη και την καρδιά μου στράφηκα σ’ Αυτόν που είναι η Πηγή της ειρήνης και αμέσως απέκτησα την ποθητή ησυχία…


Δέσποινα Θεοτόκε! Παρηγοριά των θλιβομένων, Σε δοξολογούμε και Σε ευχαριστούμε! Τα βάσανα της καρδιάς μας τα μεταμορφώνεις σε γαλήνη και τη θύελλα των παθών σε ησυχία της χάριτος του Θεού! Ασταθής και πονηρή καρδιά μου! Να μην τολμήσεις ποτέ να αμφισβητήσεις τις φανερές ευεργεσίες της Βασίλισσας των Ουρανών!


Από τη στιγμή που προσευχήθηκα από την καρδιά μου στη Βασίλισσα όλου του κόσμου, αισθάνθηκα στην ψυχή ανακούφιση. Και στο εξής μη με αφήνεις, Παντάνασσα.

Εξύμνηση της Παναγίας
Μητέρα της δικής μας Ειρήνης, Μητέρα της δικής μας Χαράς, Μητέρα της δικής μας Ελπίδας και δικής μας Αγάπης. Μητέρα Αυτού που υπάρχει, Αυτού που ουσιώνει τα πάντα.

Μητέρα Άχραντε, το ύψος της δικής σου αγνότητας δεν μπορεί να φαντασθεί η δική μας ακάθαρτη ψυχή. Μητέρα Παμμακάριστε, την αγαθότητά σου δεν μπορεί να συλλάβει ο νους του ανθρώπου. Μητέρα πάντων των χριστιανών, οι εικόνες σου είναι σε κάθε πόλη και κάθε χωριό και μαρτυρούν τη γρήγορη βοήθεια που προσφέρεις σε μας.

Να είσαι και για μένα τον αμαρτωλό και τρισάθλιο γρήγορη βοήθεια και προστάτρια στους πόνους, στις θλίψεις και στους πειρασμούς!

Πως να προσευχόμαστε στην Παναγία
Να φανταστείς ότι στέκεσαι μπροστά στη βασίλισσα και την παρακαλείς να πραγματοποιήσει κάποιες δικές σου επιθυμίες. Με τι δέος και τι σεβασμό θα το έκανες!

Σκέψου τώρα ότι και αυτή είναι άνθρωπος, όπως και εσύ. Σκέψου τώρα πως πρέπει να στέκεσαι μπροστά στη Βασίλισσα του ουρανού και της γης, στη Μητέρα του Θεού του Υψίστου, με τι δέος και τι ειλικρίνεια! Ανέκφραστη είναι η μεγαλωσύνη της και απερίγραπτη η τελειότητα. «Πάσα η δόξα της θυγατρός του βασιλέως έσωθεν» (Ψαλ. 44, 14). Αυτή είναι τόσο κοντά στο Θεό. Πρόσεχε, να προσεύχεσαι σ’ Αυτήν με ανάλογο δέος, με καθαρή και συντετριμμένη καρδιά.


Πηγή: Από το βιβλίο «Πνευματικές εμπειρίες και συμβουλές»

_________________


«όπου επισκιάζει η χάρις σου Αρχάγγελε, από εκεί διώκεται η δύναμη του διαβόλου. 
Διότι δεν μπορεί να μείνει κοντά στο Φώς σου ο εωσφόρος που έπεσε στο σκοτάδι και παραμένει σ’ αυτό.
Γι' αυτό Μιχαήλ Αρχάγγελε, σε παρακαλούμε να σβήνεις τα βέλη του που είναι γεμάτα πυρ και κινούνται εναντίον μας»

ΜΟΝΕΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ

Ι. Μ. ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥΠΑΝΑΓΙΑ ΤΟΥ ΑΓΡΟΥ
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΓΚΟΥΡΑΣΠΑΝΑΓΙΑ Η ΑΚΡΩΤΗΡΙΑΝΗ
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΓΡΑΝΙΤΣΑΣΠΑΝΑΓΙΑ Η ΑΜΑΣΓΟΥ
Ι. Μ. ΕΙΣΟΔΙΩΝ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ
Ι. ΜΟΝΗ ΕΙΣΟΔΙΩΝ ΤΗΣ ΟΜΠΛΟΥΠΑΝΑΓΙΑ Η ΑΝΑΦΩΝΗΤΡΙΑ
ΙΕΡΕΣ ΜΟΝΕΣ
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΑΘΩΝΟΣ
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΑΣ ΝΑΠΑΣΠΑΝΑΓΙΑ Η ΑΡΓΟΚΟΙΛΙΩΤΙΣΣΑ
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΙΜΙΑΛΩΝΠΑΝΑΓΙΑ Η ΑΡΧΑΓΓΕΛΙΩΤΙΣΣΑ
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΒΕΛΛΑΣΠΑΝΑΓΙΑ ΤΗΣ ΑΥΓΑΣΙΔΑΣ
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΒΥΤΟΥΜΑ
 
 


 ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ

ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΒΡΕΣΘΕΝΙΤΙΣΣΑ
 ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΒΡΟΝΤΙΑΝΗ
 ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΟΥ ΓΗΡΟΜΕΡΙΟΥ
 ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΓΙΑΤΡΙΣΣΑ
 ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΟΥ ΓΛΩΣΣΑ
 ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΓΟΡΓΟΫΠΗΚΟΟΣ
 
 
 
 ΠΑΝΑΓΙΑ ΔΟΒΡΑ
 ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΔΟΜΙΑΝΙΤΙΣΣΑ
 ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΔΟΥΠΙΑΝΗ
 ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΔΡΟΣΙΑΝΗ
 ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΟΥ ΕΒΡΟΥ
 ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΕΙΚΟΝΙΣΤΡΙΑ
 ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΕΙΚΟΣΙΦΟΙΝΙΣΣΑ
  
 ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΟΜΠΛΙΤΙΣΣΑ
 ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΣΟΥΜΕΛΑ
 

προσωνυμίες Υπεραγία Θεοτόκο.

Αμέτρητες είναι οι προσωνυμίες που έχει δώσει ο λαός μας στην Υπεραγία Θεοτόκο. Είναι τα πολύτιμα μαργαριτάρια που έχει αφιερώσει ο πιστός και ευσεβής λαός μας στην Αγία και σεπτή μορφή Της. Όλες αυτές οι προσωνυμίες σφυρηλάτησαν μέσα στο χρόνο το περίτεχνο και ακριβό διάδημα που της αφιέρωσε η ευσέβεια και η αγάπη των πιστών.
Στον ελληνικό λαό η επωνυμία Παναγία έχει καθιερωθεί ως η συνηθέστερη επίκληση της Θεοτόκου Μαρίας, που καθιερώθηκε από τον  3ο αιώνα ως την αγιώτατη από όλους τους αγίους.

Οι ύμνοι που της έχουν αφιερώσει οι πιστοί δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια θαυμάσια συλλογή των προσωνυμιών Της. Ο Ακάθιστος Ύμνος και οι Παρακλητικοί Κανόνες το επιβεβαιώνουν. Οι θεολογικές και λαϊκές προσωνυμίες Της συναγωνίζονται στην ομορφιά του λόγου, στο βάθος των εννοιών και η μια συμπληρώνει την άλλη. Και όλες μαζί, λόγιες και λαϊκές, προσφέρονται στη χάρη Της ως πολύτιμο περιδέραιο.
Οι προσωνυμίες αυτές, πέρα από ποιητικές εκφράσεις και επικλήσεις των πιστών προς την Παναγία μας, δηλώνουν ιδιότητες και χαρακτηρισμούς της Θεοτόκου, τόπον προέλευσης ή ευρέσεως της θαυματουργού εικόνας, γιορτή και αλλά πολλά. Έτσι έχουμε προσωνυμίες της Θεοτόκου που δηλώνουν τόπο, φυτά ή άνθη, θαυματουργικό τρόπο φανέρωσης, τον κτήτορα ή ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα της εικόνας κ.ά.
Είναι αδύνατο να αναφερθούν όλες οι προσωνυμίες της Θεοτόκου σε λίγες σελίδες. Η απλή αναγραφή τους θα απαιτούσε πολυσέλιδο βιβλίο. Γι' αυτό σ’ αυτές που ακολουθούν αναφέρονται μόνο οι γνωστότερες από αυτές με σύντομη αναφορά στο ιστορικό τους.


Δ

«Δακρυρροούσα»
Η συνεχώς και αδιαλείπτως χέουσα δάκρυα για τη σωτηρία των ανθρώπων και των «μετά πίστεως και ευλάβειας» καταφευγόντων σ' αυτή χριστιανών. Είναι η Παναγία που δακρύζει βλέπουσα τις αστοχίες των πιστών, αλλά και αυτή πού με θέρμη και δάκρυα παρακαλεί τον «Υιόν Της και Θεόν» για τη σωτηρία των ανθρώπων. Είναι γνωστό το δημοτικό τραγούδι: «Σώπασε κυρά Δέσποινα και μη πολύ δακρύζεις» και της αλώσεως της Πόλης «Η Δέσποινα ταράχθηκε κι εδάκρυσαν οι εικόνες». Οι πιστοί ψάλλουν στους χαιρετισμούς: «Χαίρε των δακρύων της Εύας η λύτρωσις». Τα ανυπόκριτα δάκρυα είναι η έμπρακτη απόδειξη της ειλικρινούς μετάνοιας.

«Δαμάστα»
Προσωνυμία της Θεοτόκου στη Φθιώτιδα. Πολλές οι εκδοχές για την προέλευση του ονόματος της Μονής, επικρατέστερη φαίνεται όμως η εκδοχή ότι προέρχεται από τό "δαμάστρα", δηλαδή η Παναγία που δαμάζει τον πόνο και τα πάθη.

«Δεκαπεντούσα»
Προσωνυμία της Θεοτόκου στη Σίφνο. Ονομάστηκε έτσι επειδή γιορτάζει τον δεκαπενταύγουστο.

«Δεμερλιώτισσα»
Προσωνυμία της Θεοτόκου στα Φάρσαλα. Ονομάστηκε έτσι επειδή βρίσκεται στο Σταυρό Φαρσάλων (παλιό Δεμερλί).

«Δέξα»
Προσωνυμία της Θεοτόκου που προέρχεται από τη Θεσσαλονίκη. Είναι μια από τις τρεις εκδοχές της ονομασίας της Παναγίας της Δεξιάς. Η Θεοτόκος ως κατ’ εξοχήν μεσίτρια, είναι Εκείνη που δέχεται τις ικεσίες και τις παρακλήσεις όλων μας, είναι δηλαδή Παναγία Δέξα.  Σ’ αυτή την προφορική παράδοση βασίστηκε κι ο πεζογράφος Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης και μνημονεύει την Εικόνα της Παναγίας ως «Δέξα».

«Δεξιά ή Δεξιοκρατούσσα»
Προσωνυμία της Θεοτόκου πού προήλθε από τον εικονογραφικό τύπο της Παναγίας, που την εικονίζει να κρατεί στοργικά τον Ιησού στο δεξί της χέρι και όχι προς το μέρος της καρδιάς της. Προέρχεται από τη Θεσσαλονίκη.
Μια άλλη παράδοση θέλει η εικόνα να πήρε την ονομασία της από έναν μοναχό ή ορφανό πατρός νέο, ο οποίος ύστερα από ένα όνειρο τη μετέφερε και την τοποθέτησε σε ναό δεξιά όπως εισέρχεται κανείς στην πόλη της Θεσσαλονίκης από τη θύρα των ανατολικών τειχών! 

«Δεομένη»
Προσωνυμία που προήλθε από τον εικονογραφικό τύπο, στον οποίο εξεικονίζεται η Θεοτόκος να δέεται στον Υιό της και Θεό με υψωμένα χέρια.

«Δέρματα ή Δερματούσα»
Προσωνυμία της Θεοτόκου στη Ζάκυνθο. Ονομάστηκε έτσι επειδή το μοναστήρι της Παναγίας του 16ου αιώνα βρίσκεται στο Άλσος Δέρματα, που είναι ιδιοκτησία του Δήμου.

«Δέσποινα»
Η πλέον διαδεδομένη και προσφιλής προσωνυμία της Θεοτόκου. Δηλώνει πως η Θεοτόκος είναι η «Κυρία πάντων ημών», η «Δέσποινα του κόσμου», ή «αφέντρα». Στον Παρακλητικό Κανόνα ψάλλουμε: «Δέσποινα του κόσμου, ελπίδα και προστασία των πιστών...» και «Δέσποινα, προσδέξαι τας δεήσεις των δούλων σου».

«Δημοσιάνα»
Προσωνυμία της Θεοτόκου στην Κέρκυρα. Ονομάζεται «Δημοσιάνα» γιατί είχε την πρώτη θέση στις δημόσιες τελετές στις οποίες συμμετείχε ο Μέγας Πρωτοπαπάς και το Ιερό Τάγμα, όντας η προστάτις των Κορυφών.

«Διακόνισσα»
Προσωνυμία της Κυρίας Θεοτόκου στην Κωνσταντινούπολη. Είναι αυτή που διακονεί, που προσφέρει τις υπηρεσίες της.

«Διασώζουσα»
Προσωνυμία της Θεοτόκου στην Πάτμο. Είναι αυτή πού σώζει με την γρήγορη επέμβαση της και τις πρεσβείες της. Είναι γνωστό το τροπάριο των Παρακλητικών Κανόνων: «Διάσωσαν από κινδύνων τους δούλους σου Θεοτόκε...». Οι συνεχείς πρεσβείες της Θεοτόκου σώζουν τον κόσμο. Στη θεία Λειτουργία ψάλλουμε την επωδό: «Ταις πρεσβείαις της Θεοτόκου, Σώτερ, σώσον ημάς».

«Διπλή»
Επωνυμία της Θεοτόκου στην Κύπρο. Ονομάστηκε έτσι επειδή στην εικόνα της Παναγίας Διπλής υπάρχουν δύο Παναγίες στο ίδιο εικόνισμα και βρίσκεται στον Ιερό Ναό της Παναγίας Χρυσαλινιώτισσας στη Λευκωσία.

«Διώτισσα»
Επωνυμία της Θεοτόκου στην Κεφαλλονιά. Ονομάστηκε έτσι επειδή ο Ιερός Ναός της Παναγίας Διωτίσσης βρίσκεται στη βραχονησίδα του Δία.

«Δοβρά»
Επωνυμία της Θεοτόκου στην Ημαθία. Την ονομασία της την οφείλει στο χωριό Δοβρά του Βερμίου που καταστράφηκε από τους Τούρκους.

«Δομιανίτισσα»
Προσωνυμία της Θεοτόκου στην Ευρυτανία. Ονομάστηκε έτσι επειδή η Μονή βρίσκεται στην περιοχή των Δομιανών.

«Δούπιανη»
Προσωνυμία της Θεοτόκου στα Μετέωρα. Ονομάστηκε έτσι επειδή βρίσκεται αριστερά του δρόμου προς τα Μετέωρα κάτω από τον βράχο της Δούπιανης.

«Δοχειάρισσα»
Προσωνυμία της Θεοτόκου στο Άγιο Όρος. Ονομάστηκε έτσι επειδή η εικόνα της βρίσκεται στο δοχείο (αποθήκη) λαδιού ή κρασιού της μονής Βατοπαιδίου. Λέγεται και "Ελαιοβρύτισσα".

«Δραπανιώτισσα»
Προσωνυμία της Θεοτόκου στην Κεφαλληνία. Ονομάστηκε έτσι από την περιοχή Δράπανος, που βρίσκεται στην απέναντι όχθη του Αργοστολίου.

«Δροσιανή»
Προσωνυμία της Θεοτόκου στη Νάξο. Ονομάστηκε έτσι επειδή οι κάτοικοι του νησιού σε μια πολύ μεγάλη περίοδο ανομβρίας απευθύνθηκαν στην Παναγία με λειτουργίες και τάματα για να την παρακαλέσουν να βρέξει έτσι ώστε να μην ξεραθούν τα δέντρα και οι μπαξέδες και να ζήσουν οι κάτοικοι που κατ' εξοχήν είναι αγρότες.

«Δροσοσταλίτισσα»
Λαϊκή προσωνυμία της Θεοτόκου, η οποία με τις ικεσίες της και τις πρεσβείες της σταλάζει βάλσαμο, δροσιά, στις πυρωμένες από την αμαρτία ψυχές των πιστών. Σταλάζει βάλσαμο παρηγοριάς στην ασθενή σάρκα των χριστιανών. Ο Γεδεών προείδε τη Θεοτόκο ως «ένδροσον ποκον» δηλαδή σαν βρεγμένο μαλλί, σαν δροσοσταλίδα πάνω στο μαλλί.

Παναγία η Δαμάσταrel.gr
Παναγία η Δεμερλιώτισσα
Παναγία η Δεομένηeikonografos.com
Παναγία η Δημοσιάνα
Παναγία η Δροσιανή
Ε

«Έβρου»
Προσωνυμία της Παναγίας μας στον Έβρο. Η επωνυμία οφείλεται στον Μητροπολίτη Αλεξανδρουπόλεως Άνθιμο, ο οποίος για να τονώσει το θρησκευτικό και εθνικό φρόνημα των κατοίκων του ακριτικού Έβρου, της έδωσε ως προσωνύμιο, το όνομα του τόπου.

«Εγγυήτρια»
Προσωνυμία της Παναγίας μας που δηλώνει αυτήν που βάζει τον εαυτόν της εγγύηση για κάποιον. Η Θεοτόκος μπαίνει εγγυήτρια για τη δική μας σωτηρία. Μας παρέχει εγγύηση για τη σωτηρία μας. Μέσω της Θεοτόκου, εμείς οι ανάξιοι, επιτυγχάνουμε τη σωτηρία μας.

«Εγκλειστριανή»
Προσωνύμιο της Θεοτόκου που προέρχεται από το μοναστικό τοπωνύμιο εγκλείστρα = ασκητήριο (σκήτη που δεν έχει ανοίγματα προς τον έξω κόσμο) της μονής Οσίου Νεοφύτου. Αυτή που είναι πανταχόθεν κλειστή.
  
«Εικονίστρια»
Προσωνυμία της Παναγίας μας στην Σκιάθο. Ονομάστηκε έτσι λόγω του θείου φωτός που εξέπεμπε η εικόνα όταν βρέθηκε. "Εικών Αστρία" δηλαδή εικόνα που λάμπει ως άστρο.

«Εικοσιφοίνισσα»
Προσωνυμία της Παναγίας μας που προήλθε από το μοναστήρι του όρους Παγγαίου και είναι αφιερωμένο στη χάρη της. Το όνομα της Μονής οφείλεται στο θαύμα της εικόνας της Παναγίας, η οποία έλαμπε και σκορπούσε φως "φοινικούν", δηλαδή κόκκινο, όπως η πορφυρά των Φοινίκων. Απ' αυτό προέρχεται και η ονομασία: Εικών φοινίσσουσα - Εικών φοίνισσα - Εικοσιφοίνισσα.

«Εικοσπενταρούσα»
Προσωνυμία της Παναγίας μας που προέρχεται από τη Σαμοθράκη. Ονομάστηκε έτσι επειδή γιορτάζει τη Μεσοπεντηκοστή.

«Εισοδιώτισσα»
Προσωνύμιο της Θεοτόκου που προέρχεται από τον εικονογραφικό τύπο των Εισοδίων της Θεοτόκου. Είναι ο ναός της Παναγίας ο αφιερωμένος στα Εισόδια της Θεοτόκου.

«Εκατονταπυλιανή ή Εκατοπυλιανή»
Προσωνύμιο της Θεοτόκου στην Πάρο. Η παράδοση αναφέρει πως ο ναός της Παναγίας στην Πάρο, που τον έκτισε η Αγία Ελένη τον 4ο αι. έχει εκατό πύλες, γι' αυτό και ονομάστηκε «Εκατοπυλιανή» ή «Εκατονταπυλιανή». Ο ναός της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής βρίσκεται στην Παροικία, πρωτεύουσα της νήσου Πάρου.
Yπάρχουν δύο ονομασίες γι' αυτό το ναό: " Καταπολιανή " και " Εκατονταπυλιανή ".
Μέχρι πριν λίγα χρόνια, επικρατούσε η άποψη ότι το πραγματικό όνομα του ναού είναι το πρώτο, και τούτο γιατί βρισκόταν "κατά την πόλιν", προς το μέρος 
δηλαδή της αρχαίας πόλης, και ότι το δεύτερο είναι δημιούργημα των λογίων του 17ου αιώνα, που θέλησαν να δώσουν μ' αυτό περισσότερη μεγαλοπρέπεια στο ναό. Νεότερες όμως έρευνες στις πηγές απέδειξαν ότι και οι δύο αυτές ονομασίες είναι σύγχρονες και βρίσκονταν σε παράλληλη χρήση από τα μέσα του 16ου αιώνα. Σήμερα η επίσημη ονομασία του ναού είναι Εκατονταπυλιανή.

«Εκκλησιάρχισσα»
Εκκλησιαστικό προσωνύμιο της Θεοτόκου στο Άγιο Όρος  (Μονή Χιλανδαρίου). Σύμφωνα με την παράδοση που επικρατεί, η Θεοτόκος ετιμώρησε με ράπισμα (χαστούκι) τον εκκλησιάρχη μοναχό (νεωκόρο) γιατί αδιαφόρησε για το κανδήλι της. Επειδή η Θεοτόκος τιμώρησε τον μοναχό ονομάστηκε «Εκκλησιάρχισσα» δηλαδή, η μόνη που έχει τη φροντίδα του ναού.

«Ελαιοβρύτισσα»
Λέγεται και «Ελαιοβρύτις», γιατί γέμισε τα άδεια πιθάρια του μοναστηριού (Μονή Βατοπεδίου 'Άγ. 'Όρος) με λάδι (έλαιον).

«Ελεγμών»
Προσωνύμιο της Θεοτόκου που προφανώς προέρχεται από τη λέξη λυγμός = θρήνος, αναφιλητό. Ίσως από εικόνα της Σταυρώσεως του Χριστού ή του Επιταφίου θρήνου που εξεικονίζεται η Θεοτόκος να θρηνεί και να οδύρεται για τον Υιόν Της, που τον βλέπει «σταυρούμενον» και «νεκρόν». Είναι γνωστό το Σταυροθεοτοκίο:
«Σφαγήν σου την άδικον, Χριστέ, η Παρθένος βλέπουσα, οδυρομένη εβόα σοι, τέκνον γλυκύτατον...» καθώς και τα εγκώμια: «Ω γλυκύ μου έαρ, γλυκύτατον μου τέκνον...» και «Τις μοι δώσει ύδωρ και δακρύων ροάς... Ίνα κλαύσω τον γλυκύν μου Ιησούν;». Λέ­γεται και «Ελυ(ι)γμώτισσα». Το πιθα­νότερο να προέρχεται από το έλεγμος = έλεγχος, επίκριση. Άρα η Παναγία που ελέγχει τις αμαρτωλές μας πράξεις. Η Παναγία που έχει αυστηρό, ελεγκτικό βλέμμα.

«Ελεημονήτρια»
Προσωνύμιο της Παναγίας μας που σημαίνει αυτήν που ελεεί, που ευεργετεί. Δηλώνει ότι και το «Ελεούσα». Λέγεται καί «Ελεήστρα» και «Ελεήμων».

«Ελεούσα»
Ένα από τα προσφιλέστερα ονόματα της Παναγίας μας. Είναι Αυτή, που τους πάντες ελεεί. Η ονομασία προήλθε από τον παλαιότατο εικονογραφικό τύπο της Ελεούσας. Είναι γνωστό το τροπάριο του Μεγ. Παρακλητικού Κανόνος: «Ου κρύπτω σου τον βυθόν του ελέους...» και το Κοντάκιο: «... ελέους πηγή, του κόσμου καταφύγιον... ». Υπάρχουν ναού της Παναγίας Ελεούσας στο Αγρίνιο και στην Ιερά Μονή Κύκκου Κύπρου.

«Ελευθερούσα»
Είναι η Παναγία που ελευθερώνει τους πιστούς από κάθε κακό και ιδιαίτερα από τα δεσμά της αμαρτίας. Στο Κοντάκιο «Τη Υπερμάχω...» αναφέρεται «... εκ παντοίων με κινδύνων ελευθέρωσον». Λέγεται και «Ελευθερώτρια» απ' όπου και δημιουργήθηκε και ο σχετικός εικονογραφικός τύπος «Παναγία η Ελευθερώτρια». Η Υπεραγία Θεοτόκος ως Υπέρμαχος Στρατηγός ελευθέρωσε πολλές φορές το Βυζάντιο και την Ελλάδα μας.

«Ελπίδα απελπισμένων»
Προσωνύμιο της Θεοτόκου που προήλθε από τον γνωστό εικονογραφικό τύπο της Θεοτόκου. Είναι γνωστό το τροπάριο (Μεγαλυνάριον) των Παρακλητικών Κανόνων «... Ελπίς απηλπισμένων, συ μοι βοήθησον» και το του Μεγάλου Παρακλητικού Κανόνος «... αβοήθητων δύναμις και ελπίς απηλπισμένων». Ο εικονογραφικός αυτός τύπος αναπτύχθηκε κυρίως από τους αγιογράφους της τουρκοκρατίας. Η Θεοτόκος για τους σκλαβωμένους Έλληνες ήταν η μόνη τους ελπίδα για τη σωτηρία τους και την ελευθερία της πατρίδας τους. Σε πολλές εκκλησίες της περιόδου αυτής (ιδίως στην Αττικοβοιωτία) εικονίζεται η Θεοτόκος ως «Ελπίς απελπισμένων».

«Ελπίς του Κόσμου»
Προσωνύμιο της Θεοτόκου που προήλθε από το τροπάριο «Έλπίς του Κόσμου Αγαθή» και αργότερα έγινε προσφιλές θέμα στους αγιογράφους, οι όποιοι δημιούργησαν και τον γνωστό εικονογραφικό τύπο. Η Θεοτόκος είναι η μόνη «Ελπίς του Κόσμου».

«Εξακουστή»
Προσωνύμιο της Θεοτόκου στην Ιεράπετρα Κρήτης. Είναι αυτή που το όνομά της, λόγω των πολλών της θαυμάτων, έχει ακουστεί, έχει γίνει γνωστό στα πέρατα της οικουμένης.

«Επακούουσα»
Προσωνύμιο της Παναγίας μας που σημαίνει αυτήν που γρήγορα, ταχέως, ακούει τις παρακλήσεις των πιστών. Είναι Αυτή που σπεύδει γρήγορα και θεραπεύει τον πόνο των ανθρώπων. Είναι «η μόνη ταχέως προστατεύουσα». Ψάλλουμε εμείς οι πιστοί στους Παρακλητικούς Κανόνες το τροπάριο: «Τάχυνον εις πρεσβείαν, και σπεύσον εις Ικεσίαν».

«Επί σοι χαίρει»
Προσωνυμία της Θεοτόκου από τον γνωστό εικονογραφικό τύπο «Επί σοί χαίρει» ο όποιος προήλθε από τον γνωστό ύμνο προς την Θεοτόκο «Επί σοί χαίρει Κεχαριτωμένη πάσα ή κτίσις...».

«Επίσκεψις»
Προσωνυμία της Θεοτόκου που προήλθε από το τροπάριο του Μεγάλου Παρακλητικού Κανόνος: «Βλέψον ιλέω όμματί σου, και επίσκεψαι την κάκωσιν ην έχω...». Η Θεοτόκος είναι η μόνη παρηγοριά μας, η μόνη συντροφιά μας. Αυτήν έχουμε εμείς οι πιστοί παρηγοριά «στη χαρά και στο φόβο». Αυτή μας παραστέκει με τις ακατάπαυστες ικεσίες της προς τον Υιόν της και Θεό της, Ιησού Χριστό. Είναι η μόνη «των ασθενούντων επίσκεψις».

«Επισκοπιανή»
Προσωνύμιο που προήλθε από το τοπωνύμιο «Επισκοπή» (έδρα επισκόπου). Συνηθισμένο προσωνύμιο της Θεοτόκου σ' όλη την Ελλάδα.

«Εσφαγμένη»
Προσωνυμία της Θεοτόκου στη Μονή Βατοπεδίου στο Άγιον Όρος. Η προσωνυμία αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι κάποιος μοναχός της μονής, εκκλησιάρχης στο διακόνημα, ευρισκόμενος σε οργή, κτύπησε με μαχαίρι στο πρόσωπο το εικόνισμα της Θεοτόκου, και αμέσως έτρεξε αίμα. Από τότε η εικόνα της Θεοτόκου ονομάστηκε Εσφαγμένη. Σύμφωνα με την παράδοση ο μοναχός τυφλώθηκε και έκανε ως τρελός. Ο μοναχός ζήτησε συγγνώμη και συγχωρήθηκε, αλλά το χέρι που χτύπησε την Παναγία τιμωρήθηκε, αφού έμεινε άλιωτο μετά το θάνατο του μοναχού.

«Ευαγγελίστρια»
Προσωνύμιο της Θεοτόκου που δηλώνει την ευχάριστη αγγελία, την χαρμόσυνη είδηση, το χαρούμενο μήνυμα. Το προσωνύμιο προήλθε από την ευαγγελική σκηνή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, που αναφέρει ο Απόστολος και Ευαγγελιστής Λουκάς στο Ευαγγέλιο του (Λουκ. α' 26-38). Είναι γνωστό το πανελλήνιο προσκύνημα της Παναγίας Ευαγγελιστρίας Τήνου. Ο εικονογραφικός τύπος «Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου» είναι ο πλέον προσφιλής στους πιστούς.

«Ευεργέτις»
Προσωνυμία της Θεοτόκου από το μοναστήρι της «Ευεργέτιδος».  Είναι γνωστές οι ευεργεσίες της Παναγίας μας προς τους πιστούς. Λέγεται όμως Ευεργέτις γιατί γέννησε τον Ευεργέτη του κόσμου, το Χριστό και σωτήρα μας. Είναι γνωστό το τροπάριο του Μικρού Παρακλητικού Κανόνος: «Ευεργέτην τεκούσα τον των καλών αίτιον...» και του Μεγάλου: «... τας ευεργεσίας σου, ας υπερεκένωσας εις εμέ...».

«Ευφημιανή»
Προσωνύμιο της Θεοτόκου που σημαίνει αυτήν που έχει καλή φήμη, καλό και ένδοξο όνομα. Και πώς να μην έχει η Παναγία μας καλό όνομα με τις τόσες πολλές δωρεές που καθημερινά μας δίνει; Πώς να μην έχει καλή φήμη Αυτή η οποία νύχτα και μέρα ικετεύει για τη σωτηρία μας τον μονάκριβο γιο της, τον Ιησού Χριστό;


Παναγία του Έβρου
Παναγία η Εικοσιφοίνισσα
Τα Εισόδια της Θεοτόκου
(Εισοδιώτισσα)
Παναγία η Εκατονταπυλιανή
Παναγία η Ελαιοβρύτισσα
Παναγία η Ελεούσα
eikonografos.com
Παναγία η Επακούουσαeikonografos.com
Παναγία η Εσφαγμένη