Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου: Ανάλυση στα Θεία Νοήματα των Ύμνων της Εορτής

1) Απολυτίκιο

            «Σήμερον τῆς σωτηρίας ἡμῶν τὸ κεφάλαιον, καὶ τοῦ ἀπ' αἰῶνος μυστηρίου ἡ φανέρωσις· ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, Υἱὸς τῆς Παρθένου γίνεται, καὶ Γαβριὴλ τὴν χάριν εὐαγγελίζεται. Διὸ καὶ ἡμεῖς σὺν αὐτῷ, τῇ Θεοτόκῳ βοήσωμεν· Χαῖρε Κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετὰ σοῦ»

"Σήμερον της σωτηρίας ημών το Κεφάλαιον", ψάλλει ο υμνωδός. Σήμερα, ανοίγει το πλέον μνημειώδες, κοσμοσωτήριο και κοσμοϊστορικό Κεφάλαιο στην ιστορία της ανθρωπότητας: Το Κεφάλαιο της Σωτηρίας του κόσμου! Και το «σήμερον» αυτό που προπορεύεται «της σωτηρίας», υποδηλώνει μεν την αφετηρία της, αντανακλά όμως δε και το αιώνιο προσκλητήριο για την Βασιλεία του Θεού στον καθένα από εμάς, το οποίο εκδίδεται στο καθημερινό μας «σήμερα»!

 Με άλλα λόγια, η σωτηρία της ψυχής μας δεν είναι κάτι που αφορά το αύριο, ή που έχει να κάνει πάντα με όσα πράξαμε στο χθες. Το σήμερα είναι αυτό που μας καθορίζει και που μας ανυψώνει ή μας καταβαραθρώνει στα μάτια του Θεού. Η κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε στο κάθε «σήμερα» της ζωής μας, αυτή είναι που θα μας σώσει ή που θα μας καταδικάσει, από τη στιγμή που κάποιο από όλα τα επόμενα «σήμερα» της επίγειας ζωής μας, θα είναι και το τελευταίο.

          "Σήμερον" λοιπόν, ταυτόχρονα με το Κεφάλαιο της Σωτηρίας που ανοίγει, γίνεται ορατή πραγματικότητα "και το απ’αιώνος μυστήριο", αυτό που εδώ και αιώνες, παρέμενε αφανέρωτο μπροστά στα μάτια των γενεών που πέρασαν. Αυτό που προφητεύτηκε από τους Μεσσιανικούς Προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης, και όχι μόνο, αφού σε διάφορα μέρη του κόσμου υπήρξαν άνθρωποι φωτισμένοι από τον Αληθινό Θεό, οι οποίοι μίλησαν για του Θεού τον "Απεσταλμένο" και την έλευσή Του! Για παράδειγμα, στην Αρχαία Ελλάδα, έχουμε τον Σωκράτη, που όπως μας διασώζει ο Πλάτωνας, προείπε στον Αλκιβιάδη: «Αναμένουμε, πότε εξ ουρανού θα έρθει απεσταλμένος και θα μας διδάξει.... και ελπίζουμε, ότι η (παρά της θείας χάριτος) ημέρα της αποστολής εκείνης, δεν θα αργήσει πολύ» (Πλάτων, Αλκιβιάδης Β΄, ιγ΄- ιδ΄).

Ευαγγελισμός της Θεοτόκου – «Καὶ της βασιλείας αυτού ουκ έσται τέλος», του μακαριστού Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου,

του μακαριστού Μητροπολίτου Φλωρίνης

π. Αυγουστίνου Καντιώτου

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε

στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Χαραλάμπους Πολυγώνου ἢ Πεδίου τοῦ Ἄρεως τὴν 25-3-1962.

«Καὶ τῆς βασιλείας αὐτοῦ οὐκ ἔσται τέλος»(Λουκ. 1,33)

ΣΗΜΕΡΑ, ἀγαπητοί μου, εἶνε ἱερὰ ἡμέρα, διπλῆ ἑορτή. Εἶνε διπλὸς ὁ εὐαγγελισμὸς ποὺ πανηγυρίζουμε. Ὁ ἕνας, ὁ πρῶτος καὶ αἰώνιος εὐαγγελισμός, εἶνε ὅτι ἡ ἁγία Τριὰς ἀποφάσισε τὴ σωτηρία τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, καὶ Ἐκεῖνος ποὺ δὲν τὸν χωροῦν οἱ οὐρανοὶ ἦλθε καὶ σκήνωσε στὰ σπλάγχνα τῆς Παναγίας· ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ ἔγινε Υἱὸς τῆς Παρθένου, γιὰ νὰ ἀνυψώσῃ τὸν πεσμένο ἄνθρωπο. Τὸ ἄλλο θαῦμα εἶνε, ὅτι τέτοια ἅγια μέρα διάλεξαν οἱ πρόγονοί μας γιὰ νὰ διακηρύξουν στὸν κόσμο ὅτι ἀποφάσισαν νὰ ζήσουν ἐλεύθεροι.

Καὶ τὰ δύο αὐτὰ εἶνε θαύματα, μὲ τὰ ὁποῖαὁ Χριστὸς ἔδειξε ὅτι ζῇ καὶ βασιλεύει, καὶ ἡ βασιλεία του εἶνε ἀκατάλυτη, ὅπως ἀκούσαμε στὴν Προφητεία τοῦ σημερινοῦ εὐαγγελίου.

* * *

Ὅταν, ἀγαπητοί μου, ὁ ἀρχάγγελος Γαβριὴλ ἦλθε στὴ Ναζαρέτ, ἀνήγγειλε στὴν Παρθένο Μαρία τὸ εὐχάριστο μήνυμα ὅτι θὰ γεννήσῃ υἱὸν κατὰ τρόπο ὑπερφυσικὸ καὶ θαυμαστό, ὅτι σ᾽αὐτὸν θὰ δοθῇ τὸ ὄνομα «Ἰησοῦς», ὅτι ὁ Υἱός της θὰ καθήσῃ σὲ θρόνο ἔνδοξο καὶ ὅτι τῆς βασιλείας αὐτοῦ «οὐκ ἔσται τέλος» (Λουκ. 1,31-33), θὰ βασιλεύσῃ δηλαδὴ αἰωνίως.

Καὶ μόνο τὰ λόγια αὐτὰ νὰ κρατήσουμε, ποὺ οἱ ἅγιοι πατέρες τὰ συμπεριέλαβαν καὶ στὸ Σύμβολο τῆς πίστεως(ἄρθρ. 7), εἶνε ἀρκετὰ ν᾽ ἀποδείξουν ὅτι ἡ πίστι μας εἶνε ἀληθινή, ὅτι ὁ Χριστός μας εἶνε Θεός.

Διότι ποιός ἄνθρωπος μπορεῖ γιὰ ἕνα βρέφος, ποὺ τώρα συλλαμβάνεται στὴ μήτρα, νὰ προφητεύσῃ καὶ νὰ πῇ ποιό θὰ εἶνε τὸ μέλλον του, καὶ μάλιστα ὅταν αὐτὸ εἶνε παιδὶ μιᾶς φτωχῆς καὶ ἄσημης κόρης; Κανείς ἀσφαλῶς. Καὶ ὅμως ὁ ἀρχάγγελος Γαβριὴλ εἶπε, ὅτι θὰ γίνῃ «μέγας καὶ υἱὸς ὑψίστου κληθήσεται,… καὶ τῆς βασιλείας αὐτοῦ οὐκ ἔσται τέλος» (ἔ.ἀ.).

Ἂς ἐξετάσουμε, τὴν ἅγια αὐτὴ μέρα, καὶ ἂς δοῦμε πῶς ἐπαληθεύουν τὰ λόγια αὐτὰ τοῦ ἀρχαγγέλου γιὰ τὴ βασιλεία καὶ τὸ θρόνο του.

1.Ἡ βασιλεία του. Ἀπὸ τὴν ἡμέρα ποὺ εἶπε τὴν προφητεία αὐτὴ ὁ Γαβριὴλ μέχρι σήμερα πέρασαν εἴκοσι αἰῶνες. Μέσα στὸ διάστημα αὐτὸ πόσοι βασιλιᾶδες, πόσοι αὐτοκράτορες, πόσοι κυβερνῆτες δὲν πέρασαν ἐπάνω στὴ φλούδα τῆς γῆς! Πόσων τὰ ὀνόματα δὲν ἔκαναν κρότο, κατέπληξαν τὴν κοινὴ γνώμη, ἔγιναν πασίγνωστα, ἀλλὰ σήμερα ἔχουν λησμονηθῆ! Τὸ ὄνομα ὅμως τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ὄχι μόνο εἶνε γνωστὸ ἀλλὰ καὶ λατρεύεται.

«Καὶ τῆς βασιλείας αὐτοῦ οὐκ ἔσται τέλος». Ἡ προφητεία αὐτὴ ἀποκτᾷ ἀκόμη μεγαλύτερη ἀξία, ὅταν σκεφθοῦμε ὅτι τὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ πολεμήθηκε λυσσωδῶς. Τὸν πολέμησαν μὲ μανία ἰσχυροὶ τῆς ἡμέρας, γιὰ νὰ σβήσουν τὴν ἀνάμνησί του. Ἀπὸ τοὺς πολλοὺς ἀναφέρω τὸν αὐτοκράτορα Ἰουλιανὸ τὸν παραβάτη. Αὐτός, μολονότι προηγουμένως ἦταν Χριστιανός, ἀποσκίρτησε ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία καὶ ἀποφάσισε νὰ διώξῃ τὴνΧριστιανικὴ πίστι. Ἀπαγόρευσε μὲ διατάγματα στοὺς Χριστιανοὺς νὰ κρατοῦν στὰ χέρια τους τὸ Εὐαγγέλιο, νὰ πηγαίνουν στὰ σχολεῖα καὶ νὰ μορφώνωνται, νὰ συμμετέχουν στὴ δημόσια ζωή, ἀκόμα καὶ νὰ ὀνομάζωνται Χριστιανοί· διέταξε νὰ ὀνομάζωνται περιφρονητικῶς «Γαλιλαῖοι».

Ἔλαβε ὅλα τὰ μέτρα, καὶ ἐκαυχᾶτο ὅτι σὲ λίγα χρόνια ὁ Χριστιανισμὸς θὰ σβήσῃ. Ἐν τούτοις ἡ «προφητεία» του δὲν ἐκπληρώθηκε. Ἀντιθέτως, ἐπαλήθευσαν τὰ λόγια τοῦ ἀρχαγγέλου Γαβριήλ. Τὸ τέλος τοῦ Ἰουλιανοῦ ἦταν οἰκτρό. Ὅπως γράφουν σύγχρονοι ἱστορικοί, σὲ ἐκστρατεία ἐναντίον τῶν Περσῶν πληγώθηκε θανάσιμα στὸ στῆθος ἀπὸ βέλος, καὶ ὅταν πλέον ψυχορραγοῦσε γέμισε τὴ φούχτα του μὲ αἷμα ἀπὸ τὴν πληγή, τὸ σκόρπισε στὸν ἀέρα καὶ εἶπε·

«Νενίκηκάς με, Ναζωραῖε», Χριστὲ μ᾽ ἔχεις νικήσει. Ὁ Ἰουλιανὸς βεβαιώνει, ὅτι ἡ βασιλεία τοῦ Χριστοῦ εἶνε ἀκατάλυτη.«Καὶ τῆς βασιλείας αὐτοῦ οὐκ ἔσται τέλος».

Τὸ Χριστὸ ὅμως πολέμησαν ὄχι μόνο ἄνθρωποι τοῦ ξίφους ἀλλὰ καὶ ἄνθρωποι τῆς πέννας. Καὶ ὁ πόλεμος μὲ τὴν πέννα, μὲ λόγους καὶ συγγράμματα, δὲν εἶνε μικρός. Ἕνας τέτοιος ἐχθρὸς στὸ Παρίσι ―ἀποφεύγω ν᾽ ἀναφέρω τὸ ὄνομά του― ἔβγαλε βιβλίο ποὺ μεταφράσθηκε σὲ πολλὲς γλῶσσες καὶ ἔλεγε, ὅτι ὕστερα ἀπὸ μερικὰ χρόνια δὲν θὰ ὑπάρχῃ Χριστιανισμός, οἱ ἅγιοι θὰ εἶνε στὰ μουσεῖα κι ὅτι τὸ Εὐαγγέλιο δὲν θὰ τὸ πιάνῃ κανεὶς στὰ χέρια του. Αὐτὰ ἔλεγε· ἀλλ᾽ἀντὶ γιὰ τὶς προβλέψεις του πραγματοποιήθηκαν τὰ λόγια τοῦ ἀρχαγγέλου. Μετὰ πενήντα χρόνια ἔγινε τὸ ἀντίθετο· τὸ σπίτι ποὺ καθόταν ὁ ἄθεος πουλήθηκε, τὸ ἀγόρασαν ἄλλοι καὶ τὸ ἔκαναν βιβλιοπωλεῖο ποὺ διαδίδει τὴ Βίβλο.

2.Ὁ θρόνοςτου. Τὸ εὐαγγέλιο σήμερα στὸν ἴδιο στίχο λέει καὶ γιὰ τὸ θρόνο τοῦ Χριστοῦ. Ποιός εἶνε καὶ ποῦ βρίσκεται ὁ θρόνος του; Μπορεῖ νὰ ἔρθουν χρόνια―καὶ θὰ ἔρθουν, ἀφοῦ τὸ γράφει ἡ Ἀποκάλυψις―, ποὺ ἡ κόλασι θὰ βγάλῃ ἔξω ὅλους τοὺς διαβόλους· θὰ παρουσιασθοῦν ἀντίχριστοι πολλοὶ στὸν κόσμο καὶ ὁ κατ᾽ ἐξοχὴν ἀντίχριστος. Αὐτοὶ μπορεῖ νὰ γκρεμίσουν τὰ καμπαναριὰ καὶ τὶς ἐκκλησίες, νὰ κάψουν τὶς εἰκόνες καὶ τὰ Εὐαγγέλια, νὰ ἐξοντώσουν τοὺς ἱερεῖς· ἐντούτοις ὁ θρόνος τοῦ Χριστοῦ δὲν θὰ καταλυθῇ. Διότι δὲν εἶνε θρόνος ὑλικός, μέσα σὲ κάποιο κτήριο. Ὁ θρόνος του εἶνε ἡ καρδιὰ κάθε ἀνθρώπου ποὺ πιστεύει σ᾽ αὐτὸν ὡς Θεὸ καὶ Λυτρωτή. Ἐκεῖ μεσα βασιλεύει ὁ Χριστός· βασιλεύει διὰ τῆς ἀγάπης, διὰ τῆς ἐλπίδος, διὰ τῆς πίστεως. Καὶ ἕνας τέτοιος θρόνος εἶνε ἀκατάλυτος.« Καὶ τῆς βασιλείας αὐτοῦ οὐκ ἔσται τέλος ».

Η σύλληψη του Ιησού από την Παρθένο Μαρία Μητροπολίτης Αχελώου Ευθύμιος

Το υπέρλογο και υπερφυσικό μυστήριο

 «…Είναι ένα θαύμα. Και όπως σ' όλα τα θαύματα γίνεται αναστολή των νόμων της φύσεως, έτσι καί στην περίπτωση της συλλήψεως του Ιησού «εκ Πνεύματος Αγίου και Μαρίας της Παρθένου» «η φύσις εκαινοτόμησεν», έγινε δηλαδή κάτι καινούργιο, «το μόνον καινόν υπό τον ήλιον», όπως λέει ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, κάτι ασυνήθιστο, ένα θαύμα με άμεση επέμβαση του Δημιουργού. Η Ενσάρκωση ήταν ένα θαύμα! Διότι «όπου Θεός βούλεται νικάται φύσεως τάξις». «Εν τη συλλήψει του Υιού του Θεού οι φυσικοί νόμοι της συλλήψεως παρέμειναν ανενέργητοι» (Αγ. Θεοδώρου)...

Η «υπέρ φύσιν» σύλληψη του Ιησού από την Παρθένο αναφέρεται, ειδικότερα, στο γεγονός ότι έγινε «άνευ σπέρματος» (ανδρός) ή, όπως λέει ο ιερός Δαμασκηνός «ούκ εκ συνάφειας ανδρός»…

»Με την Πτώση (των Προτοπλάστων) υπέστη αλλοίωση η ανθρώπινη φύση (πόνος, φθορά, θάνατος)… Όλοι οι άνθρωποι, ως απόγονοι του Αδάμ κληρονομούν την αλλοιωμένη μεταπτωτική φύση των Πρωτοπλάστων. Με τα γενετικά κύτταρα του άνδρα και της γυναίκας αναπαράγεται και διαιωνίζεται η φθαρτή και θνητή ανθρώπινη φύση.

Ο Ιησούς όμως πού επρόκειτο να ανακαινίσει το ανθρώπινο γένος, έπρεπε ο Ίδιος να είναι «καινούριος» άνθρωπος, ειδικότερα, έπρεπε να διαθέτει μια καινούρια ανθρώπινη φύση, απαλλαγμένη από την αρρώστια της φθοράς και του θανάτου πού είχε προσβάλει το ανθρώπινο γένος. Γι’ αυτό και η σύλληψη του Ιησού έγινε, όχι με τη συνηθισμένη διαδικασία της σωματικής ένωσης των συζύγων, αλλά με ειδική δημιουργική επέμβαση του Θεού, «εκ Πνεύματος αγίου» (Ματθ. α' 20). Έτσι, η σύλληψη του Ιησού αποτελεί μια νέα δημιουργία του Θεού. Ο Θεός στο πρόσωπο του Ιησού εδημιούργησε ένα νέο άνθρωπο, το νέο Αδάμ της Χάριτος, όπως ονομάζεται ο Χριστός. Ο άγιος Ειρηναίος γράφει, ότι όπως ο πρώτος Αδάμ δεν είχε άνθρωπο πατέρα, αλλά επλάσθηκε κατ' ευθείαν από τον Θεό, έτσι και ο νέος Αδάμ, ο Ιησούς, ο δεύτερος γενάρχης της ανθρωπότητας, δημιουργήθηκε με άμεση επέμβαση και δημιουργική ενέργεια του Θεού.

Ο απόστολος Παύλος, κάνοντας σύγκριση ανάμεσα στους δύο Αδάμ σημειώνει: «Ο πρώτος άνθρωπος εκ γης, χοϊκός, ο δεύτερος άνθρωπος ο Κύριος εξ ουρανού» (Α' Κορ. ιε' 47). Γι' αυτό και οι Ορθόδοξοι Πατέρες παρομοιάζουν τη Θεοτόκο ως Παράδεισο, γιατί μέσα της (στον παρθενικό αυτό κήπο) ο Θεός εδημιούργησε το νέο Αδάμ, όχι πια με χώμα και νερό, αλλά με το Άγιο Πνεύμα: «Μυστικός εί, Θεοτόκε, Παράδεισος, αγεωργήτως βλαστήσασα Χριστόν...»!

Έτσι, ο Ιησούς έγινε ο νέος γενάρχης της ανθρωπότητας. Όσοι κατάγονται απ’ αυτόν, όσοι δηλαδή συνδέονται μαζί του με την πίστη και την αγάπη, δεν κληρονομούν πια τη φθορά και το θάνατο, αλλά την αφθαρσία και την αιωνιότητα…

»…Ο υπερφυσικός τρόπος σάρκωσης του Υιού του Θεού είχε σκοπό να αποκαταστήσει την ανθρώπινη φύση στην αρχέγονη ελευθερία της, και ειδικότερα στην ελευθερία από τα πάθη και την αμαρτία που διαφθείρουν τον άνθρωπο και καταστρέφουν τη ζωή του. Ο ίδιος ο Ιησούς υπήρξε ο πρώτος άνθρωπος που ήταν απαλλαγμένος από τη σαρκική επιθυμία. Ο Ιησούς, ως άνθρωπος ήταν απόλυτα ελεύθερος, όπως ο Αδάμ προ της παρακοής. Αυτό σημαίνει ότι η θέληση του Ιησού κυριαρχούσε απόλυτα στη νικηφόρα αντιμετώπιση των τριών πειρασμών, καθώς και στην τελική αναμέτρηση του Ιησού με το διάβολο κατά το Πάθος και τη Σταύρωσή Του!

»Η υπερφυσική σύλληψη του Ιησού είναι ένα θαύμα του Θεού που σχετίζεται με το σκοπό της Ενσάρκωσης, δηλαδή την ανακαινιση της αλλοιωμένης μεταπτωτικής ανθρώπινης ύπαρξης».

του Επισκόπου Αχελώου, Ευθυμίου

πηγή: http://stratisandriotis.blogspot.gr/2013/03/blog-post_1063.html

O Ευαγγελισμὸς της Θεοτόκου - Τίποτε αδύνατο για το Θεὸ, του μακαριστού Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου

«Καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ἄγγελος εἶπεν αὐτῇ· …οὐκ ἀ δυνατήσει παρὰ τῷ Θεῷ πᾶν ῥῆμα»

(Λουκ. 1,35-37)

Διπλῆ ἑορτὴ σήμερα, ἀγαπητοί μου, θρησκευτικὴ καὶ ἐθνική. Καὶ καλούμεθα, ὅσοι ἔχουμε μέσα μας αἰσθήματα εὐγενικὰ καὶ μεγάλα, νὰ θυμηθοῦμεδύο ἱστορικὰ γεγονότα, τὰ ὁποῖα στοὺς ὑλιστὰς καὶ ἀθέους, ποὺ τὰ μετροῦν ὅλα μὲ τὸν πῆχυ τῆς λογικῆς, φαίνονται σὰν παραμύθια. Ἐν τούτοις δὲν εἶνε φανταστικά.Εἶνε πραγματικὰ καὶ ἱστορικὰ γεγονότα.

Εὔκολα κανεὶς ἀκούει πράγματα κοσμικά·εὔκολα ἀκούει περὶ γάμων καὶ διαζυγίων, εὔκολα ἀκούει περὶ πολιτικῆς. Εὔκολα ἀκούειἀκόμα γιὰ τρόπαια πατριωτικά, γιὰ νίκες καὶ θριάμβους τῆς πατρίδος, ποὺ εἶνε μιὰ ἐπέκτασι τοῦ ἐγώ μας. Ἀλλὰ πόσο δύσκολο εἶνε τ᾿αὐτιά μας ν᾿ ἀκούσουν πράγματα ὑπερφυσικὰ καὶ ἀόρατα, ποὺ δὲν συλλαμβάνονται μὲτὶς πέντε αἰσθήσεις, ποὺ θέλουν κάποια προπαίδεια, κάποια προδιάθεσι, κάποια ἀπόφασι ἡρωική, τὴν ὁποία δὲν θέλουμε νὰ πάρουμε!

Ἂς δοῦμε τὸ πρῶτο καὶ κορυφαῖο γεγονός, τὸν Εὐαγγελισμὸ τῆς Θεοτόκου.Σήμερα ἦρθε μήνυμα. Οἱ ἄνθρωποι ἔχουν κολλημένα τ᾿ αὐτιά τους στὰ ῥαδιόφωνα γιὰν᾿ ἀκούσουν μήνυμα τοῦ ἄλφα ἢ βῆτα προέδρου, τοῦ μεγάλου καὶ ἰσχυροῦ τῆς ἡμέρας.Ἀλλὰ παραπάνω ἀπ᾿ ὅλα τὰ ἐγκόσμια μηνύματα σήμερα ἀκούγεται μήνυμα, ὄχι ἀπὸ ἕναν ἐπίγειο ῥαδιοσταθμό· ἀκούγεται μήνυμα ἀπὸ ὑψηλά, ἀπὸ τοὺς οὐρανοὺς μὲ τ᾿ ἄστρα, μήνυμα ποὺ προέρχεται ἀπ᾿ αὐτὸν τὸν Θεό,τὸν δημιουργὸ τῶν πνευμάτων καὶ τῆς ὕλης.

Ποιός μεταφέρει τὸ μήνυμα; Ἄγγελος. Μὲ τὴ φαντασία μας βλέπουμε τὸν ἀρχάγγελο Γαβριὴλ νὰ κατεβαίνῃ καὶ νὰ διαγράφῃ φωτεινοὺς κύκλους σ᾿ ἕναν ἀπὸ τοὺς μικρότερους πλανῆτες, ἐκεῖ ποὺ κατοικεῖ ὁ ταλαίπωρος ἄνθρωπος, στὴ Γῆ. Σ᾿ αὐτὸ τὸν πλανήτη, ποὺ εἶνε ζυμωμένος μὲ δάκρυ καὶ αἷμα. Καὶ πῆγε ὄχισὲ καμμιὰ μεγάλη πόλι, σὲ σπίτια καὶ παλάτι αἀρχοντικά, ἀλλὰ σ᾿ ἕνα ταπεινὸ σπίτι, ὅπου κατοικοῦσε μία παρθένος, ἡ Παναγία. Σ᾿ αὐτὴν μετέφερε τὸ μήνυμα. Εἶπε, ὅτι ὁ Θεὸς σπλαχνίστηκε τὸν ἄνθρωπο κι ὅτι ἀπὸ αὐτὴν θὰγεννηθῇ Υἱός, καὶ θὰ τοῦ δώσουν τὸ ὄνομα Ἰησοῦς, καὶ θὰ καθήσῃ σὲ ἔνδοξο θρόνο, καὶ «τῆς βασιλείας αὐτοῦ οὐκ ἔσται τέλος»,δὲν θὰ ὑπάρχῃ τέλος στὴ βασιλεία του. Ἀπόρησε, ὅπως ἦταν ἑπόμενο, ἡ Παναγία, καὶ ρώτησε· Πῶς εἶνε δυνατὸν νὰ γίνουν αὐτά, ἀπὸ παρθένο νὰ γεννηθῇ υἱός; Καὶ ὁ ἄγγελος ἀπήντησε· «Οὐκ ἀδυνατήσει παρὰ τῷ Θεῷ πᾶν ῥῆμα»,γιὰ τὸ Θεὸ τίποτε δὲν εἶνε ἀδύνατο (Λουκ. 1,33-37).

«Σήμερον τῆς σωτηρίας ἠμῶν τό κεφάλαιον, καί τοῦ ἀπ' αἰῶνος Μυστηρίου ἡ φανέρωσις. Ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ Υἱός τῆς Παρθένου γίνεται, καί Γαβριήλ τήν χάριν εὐαγγελίζεται».

Αγαπητοί αδελφοί σήμερα εορτάζουμε μία από τις μεγαλύτερες εορτές της Ορθοδοξίας μας, εορτάζουμε τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας.

Η εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου είναι «Θεομητορική» εορτή και είναι μια από τις μεγαλύτερες εορτές της Ορθοδοξίας μας, διότι αναφέρεται στο πρόσωπο εκείνο που συνετέλεσε στην σύλληψη και την ενανθρώπηση του Λόγου του Θεού, δηλαδή την Παναγία μας.

Εορτάζομε το χαρμόσυνο μήνυμα που έφερε ο Αρχάγγελος Γαβριήλ στην Παναγία μας, ότι θα γεννήσει τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό και την υπόσχεση του Θεού στον άνθρωπο ότι θα στείλει τον Υιό του να άρει τις αμαρτίες από το ανθρώπινο γένος στην πλάτη του και να μας οδηγήσει από τον αιώνιο θάνατο στην Ζωή.

Γι’ αυτό τον λόγο πρέπει να επικεντρώσουμε τη σκέψη μας σε δύο κυρίως γεγονότα. Αφ' ενός τη σπουδαιότητα του παμμεγίστου μυστηρίου της σαρκώσεως του Υιού και Λόγου του Θεού για την ανθρωπότητα.

Αφ' ετέρου τη σπουδαιότητα του προσώπου της Υπεραγίας Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας, δια της οποίας έλαβε σάρκα ο Υιός του Θεού.

Ανατρέχοντας στο συναξάρι της 25ης Μαρτίου διαβάζουμε ότι ο φιλάνθρωπος και ελεήμων Θεός, αυτός που πάντα φροντίζει για το ανθρώπινο γένος ως φιλόστοργος πατέρας, βλέποντας το δημιούργημά Του τυραννούμενο από το διάβολο και ευρισκόμενο στην αμαρτία, θέλει να το λυτρώσει.

Προς τούτο πρέπει να στείλει τον Υιό Του, τον Μονογενή για να πάρει το ανθρώπινο γένος από τα χέρια του διαβόλου, διότι ο δίαβολος ήθελε να καταστρέψει τον άνθρωπο και να τον οδηγήσει στην κόλαση, που αυτό σημαίνει ότι ο άνθρωπος θα ήταν μόνος του στην αιώνια μοναξία και στο αιώνιο σκοτάδι και το πίο σημαντικό, θα ήταν μακρία από τον Θεό, δηλαδή την «Αἰώνια Ζωή».

Ευαγγελισμός της Θεοτόκου: Ο της αφθαρσίας παράδεισος

 Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καστορίας κ.κ. Σεραφείμ
Συνοδοιπόροι κι εμείς των νοερών δυνάμεων και των Αγίων της Εκκλησίας μας, προσφωνούμε με το «Χαίρε» του Αρχαγγέλου Γαβριήλ την Κεχαριτωμένη Θεοτόκο, σήμερα, που γιορτάζουμε το γεγονός του Ευαγγελισμού, που είναι «της σωτηρίας ημών το κεφάλαιον και του απ' αιώνος μυστηρίου η φανέρωσις»1. Και μαζί με τον ευλαβή χαιρετισμό και την τιμητική προσκύνηση που οφείλουμε πάντοτε να της απονέμουμε, θα πρέπει να μαθητεύσουμε, όπως οι Πατέρες και οι θεόπνευστοι ασματογράφοι, στο ακατανόητο «και αγγέλοις άγνωστον μυστήριον»2.

Μυστήριο ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου.
Μυστήριο ανεξιχνίαστο.
Μυστήριο της αγάπης του Θεού προς το ανθρώπινο γένος.
Μυστήριο, που για να το πλησιάσει κανείς, θα πρέπει να διαθέτει και καθαρότητα και ταπείνωση.
«Μυστήριον γνωριζόμενον πίστει, ουκ ερευνώμενον πολυπραγμοσύνη. Μυστήριον προσκυνούμενον …ομολογούμενον, ου μετρούμενον»3. Γιατί, απλούστατα, ο νους του ανθρώπου δεν μπορεί να καταλάβει πως ο Θεός γίνεται άνθρωπος, «πως μετά της δούλης, ο Βασιλεύς της δόξης • πως… μετ’ αυτής ο Θεός και τέλειος άνθρωπος, εν ω κατοικεί παν το πλήρωμα της θεότητος»4, καθώς γράφει ο Άγιος Γρηγόριος Επίσκοπος Νεοκαισαρείας ο θαυματουργός.
Ας αφουγκρασθούμε, λοιπόν, όσα βαθιά και σπουδαία ένοιωσαν οι Άγιοι μπροστά σ’ αυτό το θαυμαστό θεομητορικό γεγονός, στην πρώτη «πάντων των εορτών», τον Ευαγγελισμό της Υπεραγίας Θεοτόκου, διατηρώντας καθαρές τις πνευματικές μας αισθήσεις, καθώς πλησιάζουμε στο τέλος του σταδίου της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, έπειτα από έντονη νηστεία, προσευχή και πνευματική συντριβή.
Ας χρησιμοποιήσουμε ακόμη, ως οδηγό και μεσίτη μας σ’ αυτήν την πορεία και στον άτεχνο λόγο μας, το θαυμαστό Ιεράρχη της Νεοκαισαρείας Άγιο Γρηγόριο, τον πνευματικό πατέρα της οικογενείας του Μεγάλου Βασιλείου.
Ο Άγιος Γρηγόριος στο δεύτερο εγκώμιό του στον Ευαγγελισμό, αφού προηγουμένως διερωτηθεί με ποιές πνευματικές υμνωδίες μπορούμε να δοξάσουμε την υπερένδοξο ανάμεσα στους αγγέλους Θεοτόκο5, την ονομάζει συν τοις άλλοις «παράδεισο», «παρθένων καύχημα» αλλά και «μητέρων το αγαλλίαμα».
Και πρώτον. «Αύτη, ο αειθαλής της αφθαρσίας παράδεισος • εν η το ζωοποιόν ξύλον φυτευθέν, τοις πάσι χορηγεί αθανασίας καρπούς»6.
Ο λόγος αυτός μας θυμίζει τον πρώτο Παράδεισο της Εδέμ, που είναι τύπος της Υπεραγίας Θεοτόκου. Η Παρθένος Μαρία είναι ο νέος Παράδεισος, τον οποίο δημιούργησε ο Θεός μέσα στο χρόνο και στην ιστορία, προκειμένου να σωθεί το ανθρώπινο γένος και ολόκληρη η δημιουργία. Και, ενώ ο πρώτος Παράδεισος είχε ως κάτοικο τον πρώτο Αδάμ, ο δεύτερος Παράδεισος λαμπρύνεται με την παρουσία του νέου Αδάμ, του Υιού και Λόγου του Θεού, ο οποίος σκήνωσε στα πανάχραντα σπλάχνα της και θέωσε ολόκληρο το ανθρώπινο φύραμα. Γι’ αυτό και γεμάτος θαυμασμό ο υμνηπόλος της Θεοτόκου, Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, θα αναφωνήσει : «Συ στάθηκες νοητή Εδέμ, ιερώτερη και θεϊκότερη από την παλιά • σ’ εκείνη κατοικούσε Αδάμ χωματένιος, σ’ εσένα Κύριος από τον ουρανό»7.
Και θα προσθέσει : «Ω ακατάληπτο βάθος της πλούσιας αγαθότητας και σοφίας του Θεού, με την οποία οδηγούνται όλα στο άριστο τέλος τους… ω αγάπη αβυθομέτρητη! Εκείνος που καλεί τα ανύπαρκτα να γίνουν υπαρκτά, που γεμίζει τον ουρανό και τη γη, που ο ουρανός ολόκληρος είναι θρόνος Του, η δε γη είναι στήριγμα κάτω από τα πόδια Του, κάνει ευρύχωρο κατάλυμα την κοιλία της δούλης Του, και εκεί ολοκληρώνει το πλέον πρωτοφανές από όλα τα πρωτοφανή μυστήρια»8.
Δεύτερον. Η Παναγία είναι «παρθένων καύχημα» και «μητέρων αγαλλίαμα»9. Στο πρόσωπό της συνδυάσθηκαν ταυτόχρονα οι δύο καταστάσεις της γυναικείας φύσεως, η παρθενία και η μητρότητα. Είναι η Παρθένος, αλλά συγχρόνως και η μητέρα του Χριστού. Και ενώ μία παρθένος γυναίκα δεν έχει τα βιώματα της μητέρας και, αντίστροφα, μία μητέρα έχει χάσει πλέον τα βιώματα της παρθενίας, στην Υπεραγία Θεοτόκο αυτά τα δύο ενώνονται στο ίδιο πρόσωπο. Γι’ αυτό και ψάλλει ο ιερός υμνογράφος :
«Αλλότριον των μητέρων η παρθενία, και ξένον ταις παρθένοις η παιδοποιία • επί σοι Θεοτόκε αμφότερα ωκονομήθη»10, ενώ ο άγνωστος ποιητής του Ακαθίστου Ύμνου θα τη χαιρετίσει ως την «ζευγνύσαν την λοχείαν και την παρθενίαν»11.
Αυτήν την καινοτομία της φύσεως, με την συνύπαρξη ταυτόχρονα της παρθενίας και της μητρότητας στο πρόσωπό της, την εξυμνεί ιδιαιτέρως ο Άγιος Γρηγόριος Επίσκοπος Νύσσης : «Ω, ποίον θαύμα! Η Παρθένος γίνεται μητέρα και παραμένει Παρθένος. Βλέπεις την καινοτομία της φύσεως. Στις άλλες γυναίκες όσο μία είναι παρθένος, δεν είναι μητέρα, όταν όμως γίνει μητέρα, δεν έχει πλέον τα γνωρίσματα της παρθενίας.
Εδώ όμως και τα δυό ονόματα συνυπάρχουν»12. Και όπως ο Χριστός υπήρξε το πρότυπο του τελείου και ολοκληρωμένου ανθρώπου, αντίγραφο αυτού του πρωτοτύπου ήταν η υπερτέλεια Θεοτόκος, η Παρθένος και μητέρα Του13. Γι’ αυτό και οι Άγιοι της Εκκλησίας μας στέκουν έκθαμβοι και ικετεύουν τη Θεοτόκο να τους μυήσει σε αυτό το απερινόητο μυστήριο και στο αθέατο βάθος του μυστηρίου της θείας κυοφορίας14.
O Ευαγγελισμός της Κεχαριτωμένης Θεοτόκου δεν είναι απλώς μία θρησκευτική εορτή, αλλά η εορτή της ελευθερίας του ανθρωπίνου γένους. Με την άσπορη σύλληψη του Χριστού, ελευθερώθηκε ο άνθρωπος από την καταδυναστεία του θανάτου και της αμαρτίας, απέκτησε την πραγματική του ελευθερία και συγχρόνως την είσοδό του στη Βασιλεία των Ουρανών. Η πρώτη Εύα παρήκουσε, η δεύτερη Εύα υπήκουσε και έγινε πρόξενος χαράς και πραγματικής ελευθερίας.
Για εμάς τους Έλληνες, είναι διπλή η χαρά αυτής της εορτής, αφού γιορτάζουμε παράλληλα και τη σωματική μας ελευθερία από τη σκλαβιά και την τυραννία τόσων ετών. Γι’ αυτό και στις δύσκολες αυτές ημέρες που ζούμε, στα αποκαλυπτικά χρόνια της πνευματικής αμνησίας, με τις συνεχείς απειλές κατά της πατρίδος μας, χρειάζεται επιτακτικά να καταγράψουμε στη μνήμη μας και στην καρδιά μας τα χαρακτηριστικά της φυλής μας, που είναι :
η πίστη στο Θεό,
η υπομονή,
η ανδρεία,
η αντοχή στις στερήσεις,
η αγάπη στο πατρικό χώμα,
η αρετή και η λεβεντιά,
αλλά και η ελπίδα πως αυτός ο τόπος πρέπει και μπορεί να δει καλύτερες ημέρες και ποτέ να μην υποδουλωθεί σε κανέναν δυνάστη.
Αυτά μας κληρονόμησαν εκείνοι που πάλεψαν και έδωσαν το αίμα τους για να είμαστε εμείς ελεύθεροι.
Αυτή είναι η κληρονομιά και ο θησαυρός μας.
Με αυτά τα χαρακτηριστικά έχουμε χρέος να πορευθούμε, εάν θέλουμε να ξαναζωντανέψει η πατρίδα μας, να λάμπει αιώνια η Ελλάδα μας κάτω από την κραταιά προστασία της Κεχαριτωμένης Θεοτόκου.
Χρόνια πολλά, η Παναγία να είναι μαζί μας, στον τόπο μας και στον κόσμο ολόκληρο.
1 Απολυτίκιο εορτής Ευαγγελισμού
2 Θεοτοκίο δ’ ήχου
3 Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, «Εις τον Ευαγγελισμόν της υπερενδόξου Δεσποίνης ημών Θεοτόκου», PG 50,793
4 Αγίου Γρηγορίου Νεοκαισαρείας, «Εις τον Ευαγγελισμόν της υπεραγίας θεοτόκου Παρθένου της Μαρίας, λόγος πρώτος», PG 10,1152
5 Αγίου Γρηγορίου Επισκόπου Νεοκαισαρείας, «Εις τον Ευαγγελισμόν της υπεραγίας θεοτόκου Παρθένου της Μαρίας, λόγος πρώτος», PG 10,1160
6 αυτόθι
7 Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού, «Εγκώμιον εις την κοίμησιν της πανυμνήτου και υπερενδόξου ευλογημένης Δεσποίνης ημών Θεοτόκου
και Αείπαρθένου Μαρίας», κεφ. 8, ΕΠΕ 9,256
8 ο.π., 254
9 Αγίου Γρηγορίου Επισκόπου Νεοκαισαρείας, ο.π.
10 Θ’ Ωδή Κανόνος της Γεννήσεως της Θεοτόκου
11 Χαιρετισμοί προς την Υπεραγία Θεοτόκο
12 Αγίου Γρηγορίου Επισκόπου Νύσσης, Ομιλία εις την Γέννησιν του Χριστού, ΕΠΕ 10,338
13 Ευθυμίου Στύλιου, Επισκόπου Αχελώου, «Η πρώτη», εκδ. Σήμαντρο, Αθήνα 1987, σελ. 226
14 ο.π. σελ. 152

Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου

Εισήγηση στην  Στ΄ συνάντηση (24.02.2016) του Επιμορφωτικού Σεμιναρίου της Ιεράς Μητροπόλεως Μόρφου Δ΄ Ακαδημαϊκού  Έτους (2015-2016) Εισηγητής: Πρεσβύτερος Μιχαήλ Νικολάου Πανιερώτατε, αγαπητοί εν Χριστώ πατέρες και αδελφοί, Το πόσο ξεχωριστή θέση κατέχει στον εορτολογικό κύκλο της Εκκλησίας μας η εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, αλλά και ποια είναι η σωτηριολογική σημασία της, φανερώνεται εύστοχα από τους Θεοφόρους αγίους Πατέρες μας, μέσω αυτού και μόνου του απολυτικίου της εορτής. Σ’ αυτό τονίζεται πως το γεγονός που εορτάζουμε αποτελεί το κεφάλαιο, δηλ. το θεμέλιο της σωτηρίας του ανθρώπου. Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου αποτελεί την αρχή όλων των Δεσποτικών εορτών, αλλά και συνάμα την απαρχή όλων των σωτηριωδών γεγονότων, τα οποία έγιναν για την απολύτρωση του ανθρωπίνου γένους. Την αγία αυτή ημέρα εορτάζουμε λαμπρώς την ενανθρώπηση του Υιού και Λόγου του Θεού στην πάναγνη σάρκα της αγίας Παρθένου, ώστε δι’ Αυτού να πραγματοποιηθεί το προαιώνιο σχέδιο του Θεού για τη σωτηρία των ανθρώπων. Αποτελεί, όπως και πάλιν ψάλλουμε στο απολυτίκιο της εορτής, την φανέρωσιν του απ᾽ αιώνος  μυστηρίου του Θεού, την εκπλήρωση της πιο ελπιδοφόρας υποσχέσεως που έδωσε ο Θεός στους ανθρώπους, όταν οι πρωτόπλαστοι γενάρχες μας παράκουσαν τη θεία εντολή στην Εδέμ και προτίμησαν τον δρόμο της αμαρτίας, της φθοράς και του θανάτου. Τότε ακριβώς, ο απόλυτα αγαθός και φιλάνθρωπος Θεός μας έδωσε τη μεγάλη υπόσχεση, το πρώτο χαρμόσυνο άγγελμα, το πρώτο Ευαγγέλιο,  το λεγόμενο Πρωτευαγγέλιον, όταν, απευθυνόμενος προς τον αρχέκακον όφιν, του προλέγει: «Έχθρα θα βάλω ανάμεσα σ' εσένα και στη γυναίκα, κι ανάμεσα στο σπέρμα σου και στο σπέρμα της. Εκείνος θα σου συντρίψει το κεφάλι κι εσύ θα του πληγώσεις τη φτέρνα» (Γεν. 3, 14-15). Με τα λόγια αυτά, όπως ερμηνεύουν οι Πατέρες της Εκκλησίας μας, ο Θεός προαναγγέλλει τη συντριβή και ήττα του διαβόλου με την ενανθρώπηση, τη διδασκαλία, τα θαύματα , τα άγια Πάθη και την Ανάσταση του Χριστού μας.  Μετά την έξωση των πρωτοπλάστων από τον Παράδεισο άρχισε το μεγάλο δράμα του ανθρωπίνου γένους, με την αποξένωσή του από την πηγή της ζωής. Γιατί η αμαρτία τους δεν ήταν ένα απλό ηθικό ή νομικό παράπτωμα, αλλά  μια καταστροφική κίνηση με  οντολογικές διαστάσεις. Η απεξάρτηση του ανθρώπου από την πηγή της ύπαρξης  είχε ως συνέπεια και την κίνηση και φορά του προς το μη όν, με κύριο γνώρισμα τη φθορά και τον θάνατο. Το πρόβλημα βέβαια αυτής της διακοπής της κοινωνίας Θεού και ανθρώπου θα μπορούσε εξ αρχής να λυθεί, εάν -όπως θεολογούν οι Πατέρες της Εκκλησίας μας-, εκείνη την τραγική στιγμή οι προπάτορές μας μετανοούσαν ειλικρινά και ζητούσαν ταπεινά συγγνώμη από τον απόλυτα φιλάνθρωπο Θεό. Αν γινόταν αυτό, ο Κύριος θα τους αποκαθιστούσε στην προπτωτική κατάστασή τους. Δυστυχώς όμως ο θρήνος των πρωτοπλάστων δεν ήταν αποτέλεσμα επίγνωσης του μεγέθους της ανυπακοής και της ανταρσίας τους κατά του Θεού. Δεν ήταν πράξη γνήσιας μετάνοιας και αίτημα συγγνώμης προς τον Θεό, αλλά ωφελιμιστικός σπαραγμός. Δεν θρηνούσαν για τη χαμένη αθωότητα και αγιότητα, αλλά για τη χαμένη υλική ευμάρεια του παραδείσου. Ούτε ένας λόγος μετάνοιας δεν ακούστηκε από τα χείλη τους.

Η ΥΠΕΡΑΓΙΑ ΘΕΟΤΟΚΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΝΙΚΟΔΗΜΟ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗ

Η θαυματουργική εικόνα της Παναγίας Γοργοϋπηκόου στην Ιερά Μονή Δοχειαρίου του Αγίου Όρους.

Παρασκευή Ροκά
Ο άγιος Νικόδημος ως ορθόδοξος χριστιανός πρώτα, και υστέρα ως μοναχός και ιδιαίτερα αγιορείτης, έτρεφε μεγάλο σεβασμό και αγάπη στη Μητέρα του Κυρίου μας, την Υπεραγία Θεοτόκο. Ο Άθως «το άνθος των ορέων», όπου είχε φθάσει ο άγιος Νικόδημος με τρόπο θαυμαστό και είχε εγκαταβιώσει από τα εικοσιέξι του χρόνια, είναι όπως γνωρίζουμε κάτω από τα προστατευτικά φτερά της Πάναγνης Μαρίας, της Κυρίας και Βασίλισσας των αγγέλων. Την ιερή γη του Άθωνα η Παναγία «απέδειξεν άνωθεν και εξ αρχαίων χρόνων Παράδεισον εαυτής και οικείον περίβολον».
Η Παναγία ήταν το αγαλλίαμα της καρδίας του αγίου Νικοδήμου, αλλά και Εκείνη τον είχε κάτω από τη σκέπη και τη σκιά των πτερύγων της. Θρυλείται ότι όταν έγραφε ο άγιος για την Παναγία εμφανίσθηκε Εκείνη και του είπε· «Σε ευλογώ τέκνον μου Νικόδημε, και σε ενισχύω να γράφεις».
Ήταν Θεοτοκόφιλος άγιος και Θεοτοκόληπτος. Όταν έγραφε για την Παναγία, που δάνεισε σάρκα στον Απερίγραπτο Λόγο, κυριολεκτικά καταλαμβανόταν από ένθεο ενθουσιασμό και υπερεκχειλίζουσα αγάπη για το ιερό της Πρόσωπο και την εγκωμίαζε με όλη τη δύναμη της ψυχής του. Η Παναγία τον φώτιζε και τον ενίσχυε στο έργο αυτό «τη δραστική δυνάμει και φωτοφόρω αυτής χάριτι».
Στο βιβλίο του «Αόρατος Πόλεμος» ο Άγιος Νικόδημος στο ΜΘ’ κεφάλαιο έγραψε ότι η Παναγία αποτελεί «μεθόριον αναμεταξύ της ακτίστου και κτιστής φύσεως· αύτη μόνη είναι Θεός άμεσος μετά τον Θεόν και έχει τα δευτερεία της Αγίας Τριάδος, ως ούσα μήτηρ αληθώς του Θεού».
Στην υποσημείωση δε του ΜΘ’ κεφαλαίου έγραψε ένα εξαίσιο κείμενο για την Παναγία «ουκ αποφαντικώς και δογματικώς αλλά διστακτικώς και μετά υποθέσεως». Στο κείμενο αυτό ο άγιος Νικόδημος έγραφε ότι αν τα εννέα τάγματα των αγγέλων έπεφταν από τον ουρανό, αν όλοι οι άνθρωποι γινόντουσαν κακοί, και αν τα λοιπά κτίσματα αποστατούσαν και έβγαιναν από τη φυσική τάξη που έθεσε ο Δημιουργός, αν όλα αυτά συνέβαιναν, δεν θα ήταν αρκετά να λυπήσουν τον Θεό, γιατί υπήρχε η Θεοτόκος που τον αγάπησε τόσο πολύ, υπάκουσε στο θέλημα του και έγινε χωρητική και δεκτική όλων των χαρισμάτων που διαμοίρασε στην κτίση· ένας κόσμος δεύτερος, ασύγκριτα υπέρτερος από τον αισθητό και νοητό κόσμο. Επίσης ότι ο αισθητός και νοητός κόσμος έγινε για την Παναγία, και η Παναγία για τον Χριστό «καθώς το περιβόλι γίνεται διά να φυτευθεί το δένδρον και πάλιν το δένδρον φυτεύεται διά τον καρπόν».
Το κείμενο αυτό ενόχλησε ορισμένους θεολόγους. Έτσι αναγκάσθηκε να γράψει την Απολογία του και να εκθειάσει την Παναγία Μητέρα του Κυρίου, βασισμένος και πάλι στους Πατέρες της Εκκλησίας και ιδιαίτερα στον θεοφόρο Μάξιμο Ομολογητή, στον Ανδρέα Κρήτης, και ιδιαίτερα στον φωστήρα της Θεσσαλονίκης Γρηγόριο Παλαμά που είχε λάβει το χάρισμα της Θεολογίας από την ίδια τη Θεομήτορα στην έρημο του Αγίου Όρους, κατά τον βιογράφο του άγιο Φιλόθεο Κόκκινο.
Στο «Εορτοδρόμιό» του, ένα έργο χαρμόσυνο και εορταστικό, που ανεβάζει στον ουρανό, ερμήνευσε τους κανόνες των δεσποτικών και θεομητορικών εορτών και του δόθηκε η ευκαιρία μαζί με τους υμνωδούς να υμνήσει κι’ αυτός με τη σειρά του την Πανάσπιλη Μητέρα του Κυρίου μας. Ερμήνευσε τον κανόνα του Ευαγγελισμού, ποίημα του Χρυσορρόα ποταμού Ιωάννη του Δαμασκηνού, αφού όπως αναφέρει στα Προλεγόμενα επικαλέσθηκε τη βοήθεια της Παναγίας· «Την βοήθειαν και χάριν της κεχαριτωμένης επικαλεσάμενος, ετόλμησα να ποιήσω κάποιαν ερμηνείαν εις αυτόν». Ερμήνευσε επίσης τους κανόνες της Κοιμήσεως που συνέθεσε «η εν Χριστώ τριπόθητος και ομόφρων δυάς των πνευματοκινήτων μουσικών» Ιωάννη Δαμάσκηνου και Κοσμά Μελωδού και έγραψε στα Προλεγόμενα ότι «ο της σοφίας χορηγός και ειρηνικός Βασιλεύς ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, ο Υιός της Αειπαρθένου Μαρίας, ηθέλησε να παραλάβει την Παναγίαν Μητέρα του, και να μεταθέσει αυτήν εις τα εν ουρανοίς αχειροποίητα Άγια των Αγίων, καθώς τα ωνόμασεν ο Παύλος, ίνα όπου εστίν ο Υιός εκεί ευρίσκεται και η Μήτηρ, και όπου βασιλεύει ο Υιός, εκεί να συμβασιλεύη και η τούτον γεννήσασα».
Ερμηνεύοντας φράση του ειρμού της θ’ ωδής της Πεντηκοστής «και παντεχνήμονι Λόγω σάρκα δανείσασα» έγραψε ο άγιος Νικόδημος ότι ο Υιός του Θεού είναι χρεώστης στην Παναγία όχι με δάνειο εξωτερικό, αλλά εσωτερικό, αφού έλαβε την ανθρώπινη φύση «εξ αυτής της φύσεως, ήτοι εξ αυτών των φυσικών και πανάγνων αιμάτων της Θεοτόκου», και γι’ αυτό ο Υιός του Θεού «χρεώστης παντοτινός ευρίσκεται εις την Μητέρα του».
Σαν χρεώστης ο Υιός του Θεού στη Μητέρα του έπρεπε να τη δοξάσει με όλες τις θεοπρεπείς δόξες και τιμές, με όσες δεν δόξασε ποτέ άλλο κτίσμα. Κατά δεύτερο λόγο «πρέπει χρεωστικώς να εισακούει τας ικεσίας και αιτήσεις όπου τω προσφέρει η Μήτηρ του».
Ο άγιος Νικόδημος ερμήνευσε και την ένατη ωδή της Θεοτόκου, στο βιβλίο του «Κήπος χαρίτων». Την ωδή αυτή θεωρεί ως «ωδήν καινήν» και «ωδήν της νέας χάριτος του Ευαγγελίου». Η ωδή αυτή από όλες τις άλλες ωδές έχει τα πρωτεία, «διότι και ο ποιητής αυτής εστάθη μία παντοβασίλισσα και μία Μήτηρ του ποιητού των απάντων». Στην ερμηνεία λοιπόν της ενάτης ωδής έγραψε για την «Τριπάρθενο» και «Δαυίτιδα» κόρη και για το αειπάρθενον ότι «ωσπερ, προ τόκου, παρθένος ην, ούτω και εν τω τόκω, παρθένος διεφυλάχθη και μετά τόκον παρθένος διέμεινε και ην αεί Αειπάρθενος».

Μή φοβού Μαριάμ…

Παναγία, βημόθυρο (λεπτομέρεια) γύρω στα 1200. Ι.Μ.Μ.Βατοπαιδίου

του Αγίου Ανδρέου Κρήτης
 «Αυτή», λέει η Γραφή, «ταράχτηκε με τα λόγια του και προσπαθούσε να εξηγήσει τί σήμαινε ο χαιρετισμός αυτός». Ταράχτηκε, λέει, όχι επειδή ένιωσε κάποια απιστία μέσα της, κάθε άλλο, αλλά περισσότερο από ευλάβεια εξαιτίας του παράξενου λόγου, επειδή νόμισε ότι ήταν κάτι σαν οιωνός αυτό που άκουσε. Δεν έπαθε αυτό που συνέβη στο Ζαχαρία προηγουμένως, όταν έδειξε απιστία στα άδυτα εξαιτίας της οποίας τιμωρήθηκε στα φωνητικά του όργανα και η αφωνία του διαδέχθηκε την ατεκνία του. Αλλά καθώς ήταν καθαρή από κάθε ψεγάδι και από οποιαδήποτε επαφή με άνδρα, δηλαδή από κάθε ελευθεριάζουσα σχέση, και συνήθισε να έχει προσηλωμένο τον νου της σταθερά προς τα ουράνια, έτσι δέχτηκε μες στη ψυχή της την ταραχή, που προκάλεσε ο ασπασμός προς αυτήν. Έπρεπε λοιπόν αυτή, όπως είναι φυσικό, να αμφιβάλει αμέσως καθώς δεν είχε ελευθερία λόγου, σκεφτόταν πρώτα να εξετάσει αυτό που ειπώθηκε, ώστε να μην, όπως θα μπορούσε να πει κανείς, ακούσει απερίσκεπτα κι όπως νάναι αυτόν που μιλούσε. Γι’ αυτό πάρα πολύ σωστά υπογραμμίζει ο Ευαγγελιστής λέγοντας· «Προσπαθούσε να εξηγήσει», σαν να εξέταζε με το κριτήριο της καθαρής διάνοιας τη σκέψη, για να μην παραδεχτεί άκριτα αυτό που άκουσε. Έλεγε· «Τί σημαίνει ο χαιρετισμός αυτός;».
Γιατί ήταν φυσικό αυτή που καταγόταν από ευγενική γενιά και ήταν θυγατέρα Δαβίδ, να μην αγνοεί τις θεϊκές διηγήσεις των Γραφών και να στρέψει αμέσως το νου της στην πτώση της πρώτης μητέρας του γένους των ανθρώπων, να θυμηθεί την αμαρτία που προήλθε από την απάτη και όσα άλλα παρόμοια έχουν γραφεί από τους παλαιότερους. Ο Ευαγγελιστής λοιπόν πολύ σωστά την παρουσιάζει να εξετάζει το γεγονός, αφού ήθελε να δείξει και πόσο οξύνους ήταν και ακόμη παρουσίασε τη σταθερή και ασφαλή γνώση της, όπως επίσης και την αυτοσυγκέντρωσή της. Γιατί αφού ακόμη δεν ερευνήθηκε η αξιολόγηση του καλού με την παράλληλη έρευνα του στοχασμού της, δεν έπρεπε να δεχτεί τον χαιρετισμό.
 Παρόλο που προσπαθούσε να ηρεμήσει την ταραχή της ψυχής της, δεν είπε τίποτε, μόνο με την έκφρασή της για λίγο έδειξε ένα μικρό δισταγμό. Έτσι έδειχνε την κατάσταση της ψυχής της, τη σταθερότητα του χαρακτήρα της και αντί διαμαρτυρίας ψιθύρισε μόνο· «Τί σημαίνει ο χαιρετισμός αυτός;», και μονολογούσε· «Μήπως μόνο εγώ απ’ όλες τις γυναίκες θα νεωτερίσω όσον άφορα τη φύση μου; Μήπως μόνο εγώ θα μπορέσω να κυοφορήσω, χωρίς να έλθω σε επαφή με άνδρα; Τί σημαίνει ο χαιρετισμός αυτός; Ποιός είναι αυτός και από πού ήλθε που έφερε σε μένα αυτή την είδηση; Να θεωρήσω άνθρωπο αυτόν που μίλησε, όμως φαίνεται να μην έχει σώμα. Θα τον θεωρήσω άγγελο, παρόλο που μιλά σαν άνθρωπος. Αγνοώ τί είναι αυτό που βλέπω και απορώ γι’ αυτό που ακούω».
Πώς αντέδρασε λοιπόν ο Γαβριήλ; Μόλις αντιλήφθηκε την ταραχή της κόρης, τίποτε άλλο δεν σκέφθηκε, παρά μίλησε και είπε· «Μη φοβάσαι Μαριάμ, ο Θεός σου έδωσε τη χάρη του». Πρώτα καταπράυνε το φόβο της κι έπειτα για να την ενθαρρύνει έτσι την τόνωσε· «Μη φοβάσαι», λέγοντας, «ο Θεός σου έδωσε τη χάρη του αυτήν που έχασε η Εύα». Λέγοντας τη χάρη, διέλυσε την αμφιβολία της σκέψης της και την αμφιβολία που είχε ως εκείνη τη στιγμή. Με την επίκληση του «Ο Θεός σου έδωσε τη χάρη του», φαίνεται ότι εξουδετέρωσε το φόβο της Παρθένου.
«Μη φοβάσαι Μαριάμ, δεν ήλθα να σε εξαπατήσω, ούτε να σε παραπλανήσω, δεν σου μιλά το φίδι που σφυρίζει, δεν σου μιλώ από τη γη. Ήλθα από τα επουράνια να σου φέρω την καλή είδηση, όχι απλώς καλή άλλα και πολύ χαρούμενη. Μη φοβάσαι Μαριάμ, δεν είναι κοροϊδευτικός ο χαιρετισμός, δεν είναι λυπηρό το μήνυμα. Ο Κύριος είναι μαζί σου, ο χορηγός κάθε χαράς, ο Σωτήρας όλου του κόσμου. Είναι μαζί σου αυτός που ποτέ δεν εγκατέλειψε τον πατρικό κόλπο, αυτός που έχει συλληφθεί στη μήτρα σου. Σε ονόμασα κεχαριτωμένη, για να σου φανερώσω τη χαρά του μυστηρίου που θα συμβεί σε σένα, Κεχαριτωμένη, γιατί θα δεχτείς τη μεγάλη χαρά στη μήτρα σου και τη στολή που πραγματικά είναι χαριτωμένη με τη λαμπρότητα των θεϊκών χαρισμάτων. Σε προσφώνησα «Ο Κύριος είναι μαζί σου», για να σου αναγγείλω την εξουσία αυτού που σύντομα θα εγκατασταθεί μέσα σου. Αυτός είναι βέβαια «Κύριος και Θεός εξουσιαστής, αρχηγός της ειρήνης και πατέρας του μέλλοντος αιώνος», και για σένα την Παρθένο Υιός και Σωτήρας όλων. «Ο Κύριος είναι μαζί σου», δηλαδή είναι μαζί σου η χάρη και η αλήθεια, ο Κύριος του νόμου, Πατέρας της χάρης και πηγή της αλήθειας.

Γιορτάζει η Παναγιά, γιορτάζει κι’ η Πατρίδα».

Αγαπητοί μου Χριστιανοί,

-Α-

Με τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου εσήμανε και ο ευαγγελισμός της Ελλάδος. Τετρακόσια χρόνια πικρής και οδυνηρής σκλαβιάς στον τουρκικό ζυγό, δεν ήσαν λίγα. Αντίθετα ήσαν πάρα πολλά, ώστε βάσιμα να πιστεύη κανείς, ότι το Ορθόδοξο Ελληνικό Γένος είχε προ πολλού σβήσει. Οι τούρκοι κατακτητές, βάναυσοι, σκληροί και φανατικά προσηλωμένοι στην θρησκεία του Ισλάμ, δεν έχαναν ευκαιρία για να βασανίζουν και να δολοφονούν τους ραγιάδες Έλληνες. Όμως, εδώ είναι το θαυμαστό: Ενώ – τηρουμένων των αναλογιών – μικρός ήταν ο αριθμός εκείνων, που υποκύπτοντας στην βία εξισλαμίσθηκαν, αντίθετα σημαντικός ήταν ο αριθμός των όσοι παρέμειναν πιστοί στον Χριστό και στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα να οδηγηθούν σε διωγμούς , βασανιστήρια και μαρτυρικό θάνατο. Είναι, ακριβώς, τα 2.500.000 Νεομάρτυρες, που αποτελούν την δόξα της Εκκλησίας και του Έθνους. Κι’ είναι, κυρίως, νέοι άνθρωποι, αγόρια και κορίτσια, που περιφρόνησαν τα πλούτη και τις τιμές που τους έταζαν οι Αγαρηνοί, και αντιμετώπισαν με ανδρείο φρόνημα τα μαρτύρια και τον θάνατο.

-Β-

Στην γενναιότητα, λοιπόν, και στην θυσία των Νεομαρτύρων στηρίχθηκε το σκλαβωμένο Γένος μας. Κι’ ενώ περνούσαν τα χρόνια και οι αιώνες, δεν ελύγισε. Κάθε τόσο ξεσπούσε και κάποια επανάσταση, πότε εδώ και πότε εκεί, που, όμως, πνιγόταν στο αίμα. Φαινόταν ν’ αργή «το ποθούμενο», που ευαγγελιζόταν ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, ο «Άγιος των σκλάβων», όπως πολύ σωστά χαρακτηρίστηκε. Αλλά η ελπίδα δεν έσβηνε απ’ τις ψυχές. Και παρά την προπαγάνδα των ευρωπαίων δήθεν «ιεραποστόλων», οι Έλληνες έμειναν πιστοί στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Τούρκοι δυνάστες και Ευρωπαίοι προπαγανδιστές δεν κατώρθωσαν να κάμψουν το φρόνημα του Λαού μας.

Ευαγγελισμός..

Αρχιστράτηγος ευαγγελίζεται Γαβριήλ

απειρόγαμον Κόρην, νέου χαρμοσύνου.

Στέψη Βασιλομήτορος στη γέννηση Εκείνου,

το γένος εις αράν ποιεί , αιωνίου μνημοσύνου.

Ψάλλει Αρχάγγελος Γαβριήλ, Άσπιλη Κόρη

και από τα άγια του ιερού, η Άμωμος απόρει!

Παρθένος τέξω τον Υιόν, Κύριε και Θεέ μου;

το ρήμα θέτω εις εσέ, Πλάστη Δημιουργέ μου.

Εύαν και Αδάμ σήμερον , ψελλίζω και προφέρω,

ακούω πρωτευαγγέλιο, πώς τη χαράν μη φέρω!

Ο προ αιώνων Ύψιστος, υιός Παρθένου Κόρης,

το γένος πλέον γονυπετώς ψάλλει , Χαίρε της Κόρης….

Από του νυν και στο αεί, οι αιώνες μακαρίζουν,

Αχώρητον πώς έτεξεν , που αλλού να ελπίζουν……

Μνάσων ο Παλαιός Μαθητής

Χαίρε ανύμφευτε Κόρη και απειρόγαμε

Χαίρε ανύμφευτε Κόρη και απειρόγαμε, μη καταπλαγής τη ξένῃ μου μορφή, μηδὲ δειλιάσῃς, Αρχάγγελός είμι.

Πηγή: agiazoni.gr

Ευαγγελισμός – Ελληνισμός (Βαλαωρίτης Αριστοτέλης Ποιητής και Πολιτικός)

Με μιας ανοίγει ο ουρανός, τα σύγνεφα μεριάζουν,

οι κόσμοι εμείνανε βουβοί, παράλυτοι κοιτάζουν.

Μία φλόγα αστράφτει… ακούονται ψαλμοί και μελωδία…

Πετάει εν  ἄστρο… σταματά εμπρός εις τη Μαρία…

«Χαίρε της λέει αειπάρθενε, ευλογημένη χαίρε!

Ο Κύριός μου είναι με σε. Χαίρε Μαρία, Χαίρε!»

Επέρασαν χρόνοι πολλοί… Μία μέρα σαν εκείνη

αστράφτει πάλι ο ουρανός… Στην έρμη της την κλίνη

λησμονημένη, ολόρφανη, χλωμή κι απελπισμένη,

μία κόρη πάντα τήκεται, στενάζει αλυσωμένη.

Τα σιδερά είναι ατάραγα, σκοτάδι ολόγυρά της.

Η καταφρόνια, η δυστυχιά σέπουν τα κόκαλά της.

Τρέμει με μιας η φυλακή και διάπλατη η θυρίδα

φέγγει κι αφήνει και περνά εν  ἄστρο, μίαν αχτίδα.

Ο Άγγελος εστάθηκε, διπλώνει τα φτερά του…

«Ξύπνα, ταράζου, μη φοβού, χαίρε, Παρθένε, χαίρε.

Ο Κύριός μου είναι με σε, Ελλάς ανάστα, χαίρε».

Οι τοίχοι ευθύς σωριάζονται. Η μαυρ  ἡ πεθαμένη

νοιώθει τα πόδια φτερωτά. Στη μέση της δεμένη

χτυπάει η σπάθα φοβερή. Το κάθε πάτημά της

ανοίγει μνημ  ἀχόρταγο. Ρωτά για τα παιδιά της…

Κανείς δεν αποκρένεται… Βγαίνει, πετά στα όρη…

Λιώνουν τα χιόνια όθε διαβεί, όθε περάσει η Κόρη.

«Ξυπνάτε εσείς που κοίτεστε, ξυπνάτε όσοι κοιμάστε,

το θάνατο όσοι εγεύτητε, τώρα ζωή χορτάστε».

Οι χρόνοι φεύγουνε, πετούν και πάντα εκείνη η μέρα

είναι γραμμένο εκεί ψηλά να λάμπει στον αιθέρα

μ  ὅλα τα κάλλη τ  οὐρανοῦ. Στολίζεται όλη η φύση

με χίλια μύρια λούλουδα για να τη χαιρετήσει.

Γιορτάστε την, γιορτάστε την. Καθείς ας μεταλάβει

από τη χάρη του Θεού. Και σεις και σεις οι σκλάβοι,

όσοι τη δάφνη στη καρδιά να φέρετε φοβάστε,

αφορεσμένοι νάστε.

Πηγή: agiazoni.gr

Ο Ευαγγελισμός της ΘεοτόκουΆγιος Λουκάς Αρχιεπίσκοπος Κριμαίας

Άγιος Λουκάς Αρχιεπίσκοπος Κριμαίας

Τρία σημαντικότατα γεγονότα στην ιστορία του κόσμου εορτάζει σήμερα η Εκκλησία μας.

To πρώτο είναι ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, τον οποίο εορτάζουμε σήμερα με χαρά και αγάπη, αλλά και με δέος ενώπιον του μεγαλείου του γεγο­νότος αυτού, το οποίο ονομάζεται «κεφάλαιον» (δη­λαδή αρχή) της σωτηρίας μας.

Εννέα μήνες μετά τον Ευαγγελισμό πραγματο­ποιήθηκε και το δεύτερο από τα σημαντικότερα γε­γονότα, η κατά σάρκα Γέννηση του Κυρίου μας Ιη­σού Χρίστου. Κορυφή και ολοκλήρωση της σωτηρί­ας μας θα είναι η ανάσταση του Κυρίου Ιησού Χρί­στου μετά από ένα φρικτό θάνατο πάνω στο Σταυρό.

Όχι μόνο μια φορά αλλά πολλές φορές φανερώ­θηκαν στους αγίους άγγελοι. Έξι μήνες πριν τον Ευ­αγγελισμό της Παναγίας Παρθένου Μαρίας στάλθη­κε ο αρχάγγελος Γαβριήλ στον ιερέα Ζαχαρία, ο οποίος υπηρετούσε στο ναό, για να του αναγγείλει, ότι απ’ αυτόν θα γεννηθεί ο μεγαλύτερος μεταξύ των αν­θρώπων, ο Πρόδρομος του Κυρίου ο Ιωάννης. Και σήμερα ο ίδιος φέρνει το χαρμόσυνο άγγελμα στην Υπεραγία και άχραντο Παρθένο Μαρία, η οποία ζού­σε στο ταπεινό φτωχόσπιτο του ξυλουργού Ιωσήφ.

Ο διάλογος του με την Παναγία είναι τόσο άγι­ος και μεγαλειώδης που δεν τολμώ να τον περιγράψω με δικά μου λόγια αλλά πρέπει να τον επαναλά­βω με Ευαγγελικά λόγια.

Όταν μπήκε ο αρχάγγελος στο υπερώο, είπε:

«Χαίρε, κεχαριτωμένη ο Κύριος μετά σου· ευλο­γημένη συ εν γυναιξίν.

Η δε ιδούσα διεταράχθη επί τω λόγω αυτού, και διελογίζετο ποταπός είη ο ασπασμός ούτος, και είπεν ο άγγελος αύτη· μη φοβού, Μαριάμ- εύρες γαρ χάριν παρά τω Θεώ. και ιδού σύλληψη εν γαστρί και τέξη υιόν, και καλέσεις το άνομα αυτού Ιησούν. ούτος έσται μέγας και υιός υψίστου κληθήσεται, και δώσει αυτώ Κύριος ο Θεός τον θρόνον αυτού του πατρός αυτού, και βασιλεύσει επί τον οίκον Ιακώβ εις τους αιώνας, και της βασιλείας αυτού ουκ έσται τέλος.

Είπε δε Μαριάμ προς τον άγγελον πώς έσται μοι τούτο, επεί άνδρα ου γινώσκω; και αποκριθείς ο άγ­γελος είπεν αύτη· Πνεύμα άγιον επελεύσεται επί σε και δύναμις υψίστου επισκιάσει σοι· διό και το γεννώμενον άγιον κληθήσεται υιός Θεού…

Είπε δε Μαριάμ· ιδού η δούλη Κυρίου· γένοιτο μοι κατά το ρήμα σου. και απήλθεν απ’ αυτής ο άγ­γελος» (Λκ. 1, 28-38).

Σας έχω πει πολλά τα προηγούμενα χρόνια γι’ αυτόν το μοναδικό στην Ιστορία του κόσμου διάλογο. Αλλά τώρα θα σταθώ στα λόγια του Αρχαγγέλου:

«Πνεύμα Άγιον επελεύσεται επί σε και δύναμις υψίστου επισκιάσει σοι διό και το γεννώμενον άγι­ον κληθήσεται υιός Θεού».

Λόγος εις τον Ευαγγελισμόν της Υπεραγίας Δεσποίνης ημών Θεοτόκου

25 Μαρτίου 2018

O Ευαγγελισμός της Θεοτόκου. Έργο του Ρώσου Vladimir Borovikovsky

του εν αγίου πατρός ημών Ανδρέου Επισκόπου Κρήτης

Έφθασε σήμερα η χαρά όλων των ανθρώπων και καταργεί την πρώτη κατάρα. Έφθασε Αυτός που ευρίσκεται παντού, για να τα γεμίση όλα με χαρά. Πώς ήλθε όμως; Χωρίς να περιβάλλεται από δορυφόρους, χωρίς να σύρη πίσω του τις στρατιές των αγγέλων, δίχως μεγαλοπρεπή προσέλευσι, αλλά ήσυχα και ήρεμα. Και το έκανε αυτό, για να διαφύγη την προσοχή του άρχοντος του σκότους, για να παγιδεύση με το σοφό αυτό τέχνασμα τον όφι, να εξαπα­τήση τον δράκοντα, τον Ασσύριο που έθεσε υπό την εξουσία του όλη την ανθρώπινη ευγένεια, και έτσι τελικά να αρπάξη το λάφυρο. Διότι δεν ανέχθηκε η άπειρη ευσπλαγχνία Του να υποστή καταστροφή αυτό το τόσο σπουδαίο έργο, ο άνθρωπος, για χάρι του οποίου Εκείνος έστησε τους ουρανούς σαν καμάρα, στερέωσε την γη, σκόρπισε τον αέρα, άπλωσε την θάλασσα και κατεσκεύασε ολόκληρη την ορατή κτίσι. Γι’ αυτό ο Θεός κατέβηκε στην γη, βγήκε έξω από τον ουρανό, ήλθε ανάμεσα στους ανθρώπους, κυοφορήθηκε από Παρθένο, αυτός που δεν τον χωρεί ολόκληρο το σύμπαν.

Λοιπόν ας αγάλλωνται τα σύμπαντα σήμερα, και η φύσις ας σκιρτά. Διότι ανοίγεται ο ουρανός και η γη υποδέχεται κρυφά τον Βασιλέα του παντός. Η Ναζαρέτ μιμείται την Εδέμ και δέχεται στους κόλπους της τον φυτουργό της Εδέμ. Ο Πατήρ των οικτιρμών μόνος του μνηστεύεται την ανθρώπινη ευτέλεια διά μέσου του μόνου γεννηθέντος από αυτόν. Και ο Γαβριήλ υπηρετεί το μυστήριο και προσφωνεί ήσυχα την Παρθένο με το Χαίρε, για να διασώση η θυγάτηρ του Αδάμ, που ανέτειλε από τον Δαβίδ, την χαρά που έχασε η προμήτωρ. Σήμερα ο Πατήρ της δόξης ευσπλαχνίσθηκε το ανθρώπινο γένος και κοίταξε με συμπάθεια την φύσι που εφθάρη από τον Αδάμ. Σήμερα ο χορηγός της ευσπλαγχνίας φανερώνει την άβυσσο των παναγάθων σπλάγχνων του και διοχετεύει στην κτίσι το έλεός Του, που είναι άφθονο σαν το νερό που καλύπτει τις θάλασσες.

Ομιλία στον Ευαγγελισμό της Υπερένδοξης Δέσποινας μας Θεοτόκου Μαρίας

25 Μαρτίου 2018

Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου

1. Πάλι σήμερα έχουμε χαρμόσυνες ειδήσεις, πάλι έχουμε μηνύματα ελευθερίας, πάλι έχουμε μια ανάκληση από την πτώση και μια επάνοδο στη ζωή, μια υπόσχεση ευφροσύνης και μια απαλλαγή από τη δουλεία. Ένας άγγελος συνομιλεί με την Παρθένο, για να μην ξαναμιλήσει ο διάβολος με γυναίκα. Λέει η Γραφή· «Τον έκτο μήνα της εγκυμοσύνης της Ελισάβετ στάλθηκε από τον Θεό ο άγγελος Γαβριήλ σε μια παρθένο, που ήταν μνηστευμένη με έναν άνδρα». Στάλθηκε ο Γαβριήλ, για να αποκαλύψει την παγκόσμια σωτηρία των ανθρώπων. Στάλθηκε ο Γαβριήλ, να φέρει στον Αδάμ τη βέβαιη αποκατάστασή του. Στάλθηκε ο Γαβριήλ, στην παρθένο, για να μεταβάλει την ατιμία του γυναικείου φίλου σε τιμή. Στάλθηκε ο Γαβριήλ, για να προετοιμάσει τον νυμφικό θάλαμο, ώστε να είναι αντάξιος για τον αμόλυντο Νυμφίο. Στάλθηκε ο Γαβριήλ, για να συντελέσει να νυμφευθεί το πλάσμα με τον πλάστη. Στάλθηκε ο Γαβριήλ, στο έμψυχο παλάτι του βασιλιά των αγγέλων. Στάλθηκε ο Γαβριήλ στην παρθένο που ήταν αρραβωνιασμένη με τον Ιωσήφ, αλλά που προοριζόταν για τον Ιησού, τον Υιό του Θεού. Στάλθηκε ο ασώματος δούλος σε αμόλυντη παρθένο. Στάλθηκε ο χωρίς αμαρτίες σ’ αυτήν που δεν θα γνώριζε τη φθορά. Στάλθηκε ο λύχνος, για να αναγγείλει τον ήλιο της δικαιοσύνης. Στάλθηκε ο όρθρος, που έρχεται πριν από το φως της ημέρας. Στάλθηκε ο Γαβριήλ, για να διαλαλήσει αυτόν που βρίσκεται στους κόλπους του Πατέρα και στην αγκαλιά της μητέρας. Στάλθηκε ο Γαβριήλ, για να δείξει αυτόν που κάθεται σε θρόνο αλλά και σε σπηλιά. Στάλθηκε ένας στρατιώτης, για να διατυμπανίσει το μυστήριο του μεγάλου βασιλιά. Χαρακτηρίζω μυστήριο αυτό που γίνεται κατανοητό με την πίστη και δεν εξερευνάται με τη φιλομάθεια, πρόκειται για μυστήριο που είναι άξιο προσκυνήσεως και όχι σχολαστικής εξετάσεως, δηλαδή για μυστήριο που είναι αντικείμενο θεολογικής έρευνας και όχι για κάτι που υπόκειται σε ακριβή μέτρηση.
2. « Τον έκτο μήνα στάλθηκε ο Γαβριήλ στην παρθένο». Ποιόν έκτο μήνα; Ποιόν; Από τότε που η Ελισάβετ δέχθηκε το χαρμόσυνο μήνυμα, από τότε που συνέλαβε τον Ιωάννη