Καστορίας Σεραφείμ : "Πρεσβεύει η Παναγία" (ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ)

Σε μία περίφημη ομιλία του, αδελφοί μου αγαπητοί, που επιγράφεται «Στην λιτανεία της πρώτης Αυγούστου», ο θεόπτης πατέρας της Εκκλησίας Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς μας τονίζει τα εξής χαρακτηριστικά: «Η φιλανθρωπία των θεοφόρων πατέρων, επειδή από τις τέσσερις εποχές του έτους, νοσηρή είναι η θερινή, και από αυτήν περισσότερο ο ίδιος ο Αύγουστος μήνας, λόγω της θέρμης και του καύματος ... για να μας ανακουφίσει από τις ασθένειες, διέταξε να τελούμε αυτό το αγιασμένο νερό του ραντισμού, ώστε αγιαζόμενοι με αυτό, όσοι προσερχόμαστε με πίστη, να παραμένουμε ανώτεροι από τα νοσήματα που μας προσβάλλουν ...

Μας διδάσκουν ακόμη, αν συμβεί σε κάποιον νόσος, να μην τρέχει προς τους μάγους και τους γητευτές, αλλά προς τον Θεό, προς την πρεσβεία των Αγίων, προς τις δεήσεις και ικεσίες και προσευχές των αφιερωμένων και αφοσιωμένων προσώπων, προκειμένου ... να ελευθερωθεί από τα νοσήματα και να πετύχει την ψυχική υγεία και την άφεση των αμαρτημάτων. Γι' αυτό και λέγει ο Απόστολος και αδελφός του Χριστού Ιάκωβος: "Ασθενεί κάποιος ανάμεσά σας; Ας προσκαλέσει τους πρεσβυτέρους της Εκκλησίας και ας προσευχηθούν επάνω του αλείφοντάς τον με λάδι στο όνομα του Κυρίου και η προσευχή που έγινε με πίστη θα σώσει τον άρρωστο και θα τον ανορθώσει ο Κύριος"».

Μας συνιστά λοιπόν, αυτός ο θεοφόρος Πατέρας την επικοινωνία μας με τον Θεό, την εκζήτηση του θείου ελέους, την συμμετοχή μας στην ζωή και στην Παράδοση της Εκκλησίας μας. Μας προτρέπει, ακόμη, να καταφεύγουμε στην ζωή και την μεσιτεία των Αγίων.

Αν οι Άγιοι πρεσβεύουν για την σωτηρία του κόσμου,
αν ικετεύουν τον φιλάνθρωπο Θεό για την ικανοποίηση των αιτημάτων μας, αν η Εκκλησία μας αιτείται την πρεσβεία των Αγίων,
αυτό ιδιαιτέρως γίνεται από την Υπεραγία Θεοτόκο, η οποία, κατά τον Άγιο Ανδρέα Επίσκοπο Κρήτης, κατέχει τα δευτερεία της Αγίας Τριάδος.

Και πρώτον. Πρεσβεύει η Παναγία.

Όταν ζούσε στην γη μας, την είχε κοντά της μία μόνο γωνιά της γης• Ναζαρέτ, Βηθλεέμ, Καπερναούμ, Ιεροσόλυμα, Κανά. Τώρα όμως, που βρίσκεται στους Ουρανούς την έχουμε κοντά μας οι πιστοί όλης της οικουμένης. Παντού όπου έχει απλωθεί η Αγία Εκκλησία του Υιού και Θεού της, είναι παρούσα κι εκείνη. (PG, 97, 1100).

Βρίσκεται κοντά μας, δίπλα μας, σε κάθε στιγμή της ζωής μας.
Συμμετέχει στις αγωνίες, στις θλίψεις, στις δοκιμασίες, αλλά και στις χαρές του καθενός μας.

Βρίσκεται μέσα στους Ιερούς Ναούς.

Μνημονεύουμε του ονόματός της σε κάθε Ιερά Ακολουθία. («Της Παναγίας Αχράντου Υπερευλογημένης Ενδόξου Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας»).

Προεξάρχει στην Θεία Λειτουργία.

Ασπαζόμαστε τιμητικά την Αγία της Εικόνα.

Αυτήν την ζωντανή παρουσία της την μαρτυρούν επίσης και το πλήθος των θαυμάτων, που ζουν οι Χριστιανοί μας καθημερινά, το πλήθος των Ιερών Ναών και των Ιερών Προσκυνημάτων που στολίζουν την πατρίδα μας και την φρουρούν και την προστατεύουν από πάσης θλίψεως και περιστάσεως δεινής. Την μαρτυρούν το πλήθος των ονομάτων που αναφέρονται στο πάνσεπτο πρόσωπό της: Ακαταμάχητος, Γοργοϋπήκοος, Διασώζουσα, Ευεργέτης, Ελεούσα, Επίσκεψις, Επακούουσα και πολλά άλλα.

Γι' αυτό και ο ευλαβής Ορθόδοξος Χριστιανός, όχι μόνο τον Αύγουστο που γιορτάζουμε το θεομητορικό Πάσχα, που είναι το γεγονός της Κοιμήσεώς της, αλλά πάντοτε, καθημερινά, καταφεύγει με εμπιστοσύνη στην Παναγία και επαναλαμβάνει μαζί με τον ιερό υμνογράφο: «Πρεσβεία θερμή και τείχος απροσμάχητον, ελέους πηγή του κόσμου καταφύγιον. εκτενώς βοώμεν σοι, Θεοτόκε Δέσποινα, πρόφθασον».

Δεύτερον. Πρεσβεύει η Παναγία

Γιατί έχει μεγάλη δόξα και ανυπέρβλητη τιμή στον Θρόνο του Υιού και Θεού της. Βλέπει κατάματα τον Ήλιο της Δικαιοσύνης, αφού έδωσε κατά την έκφραση του Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού, «στον Πλάστη το πλασθήναι και στον Υιό του Θεού το ανθρωπισθήναι».

«Ο Υιός και Θεός της δεν λησμονεί ποτέ τα όσα Του προσέφερε η Παναγία Μητέρα Του ... θυμάται πάντοτε την θρέπτρα, δηλαδή εκείνη η οποία Τον έθρεψε με το γάλα της και Τον εβάστασε στην άχραντη αγκαλιά της. Και από αιώνια ευγνωμοσύνη απέναντί της, για να εξοφλήσει κατά κάποιον τρόπο αυτά τα θρέπτρα, εκπληρώνει ότι Του ζητήσει εκείνη. Γι’ αυτό και η πρεσβεία της έχει μεγάλη ισχύ». (ΕΠΕ, 9, 326)

Κι όπως στις δύσκολες στιγμές καταφεύγουμε σε φιλικά μας πρόσωπα, στέλνουμε γράμματα η κάνουμε τηλεφωνήματα και ζητούμε επειγόντως την βοήθειά τους, έτσι καταφεύγουμε και στην Υπεραγία Θεοτόκο. Και μάλιστα, η καταφυγή μας και η εμπιστοσύνη μας στο πρόσωπό της, μαζί με την ολοκάρδια προσευχή μας, λειτουργούν δραστήρια, αθόρυβα και ταχύτατα χωρίς καθυστερήσεις η διακοπές, στο Θρόνο της Θείας Μεγαλοσύνης.

Κι όπως άλλαξε τη βουλή του Υιού της στον γάμο της Κανά, έτσι πάντοτε στο διάβα των αιώνων σε κάθε δύσκολη στιγμή, η πρεσβεία της αλλάζει και πάλι την βουλή του Υιού και Θεού της.

Πόσο δεν μας διδάσκει η πνευματική ευαισθησία κάθε ορθόδοξης ψυχής που εξομολογείται στην Παναγία και ζητάει την εκπλήρωση των αιτημάτων, όταν όλες οι πόρτες της ζωής είναι κλειστές, ικετεύοντας: «Πάντοθεν πολεμούμενος, και παραμυθίαν ουκ έχω πλην σου, Δέσποινα του κόσμου, ελπίς και προστασία των πιστών, μη μου παρίδης την δέησιν, το συμφέρον ποίησον»!

Και ακόμη: «Προς τίνα καταφύγω άλλην, Αγνή; που προσδράμω λοιπόν και σωθήσομαι; που πορευθώ; ποίαν δε εφεύρω καταφυγήν; ποίαν θερμήν αντίληψην; ποίαν εν ταις θλίψεσι βοηθόν; Εις σε μόνην ελπίζω, εις σε μόνην καυχώμαι και επί σε θαρρών κατέφυγον».

Καθήκον μας, λοιπόν, να τιμούμε την Παναγία.

Υποχρέωσή μας να καταφεύγουμε στην σκέπη και την ακαταμάχητη προστασία της.

Το όνομα της Παναγίας δεν πρέπει να απουσιάζει από τα χείλη μας και πολύ περισσότερο από την καρδιά μας, καθώς και η εικόνα της από το σπίτι μας.

Κυρίως όμως, η ζωή μας θα πρέπει να συμβαδίζει με τις αρετές της, αν πραγματικά θέλουμε Αυτή να προΐσταται σε κάθε έκφανσή της.

Επιτρέψτε μου, ακόμη, να σας υπενθυμίσω και να σας παρακαλέσω συγχρόνως για τα κάτωθι:

1. Την περίοδο αυτή, που το αίμα πλημμυρίζει την περιοχή της Μέσης Ανατολής και χάνονται αθώες ψυχές, καθήκον μας είναι η στήριξή τους με κάθε τρόπο, κυρίως δε να προχωρήσουμε σ ἕνα συναγερμό προσευχής, μετανοίας και εκζητήσεως του ελέους του Θεού για τους ανθρώπους αυτούς.

2. Στις 6 Αυγούστου το απόγευμα, παραμονή της μνήμης του Οσίου πατρός ημών Νικάνορος του θαυματουργού και προστάτου μας, θα μεταφερθεί από την Κέρκυρα το χέρι του Αγίου Σπυρίδωνος του θαυματουργού και θα παραμείνει στο Ναό του Αγίου Νικάνορος στην Καστοριά, προς προσκύνηση, αγιασμό, στηριγμό και πνευματική ωφέλεια. Την Παρασκευή το βράδυ, 8 προς 9 Αυγούστου, στον Ιερό Ναό του Αγίου Νικάνορος θα τελεσθεί Ιερά Αγρυπνία παρουσία του Ιερού Λειψάνου του Αγίου, το οποίο και θα αναχωρήσει το Σάββατο το πρωί. 

Το Ιερό Λείψανο του Αγίου Σπυρίδωνος, σύμφωνα με την παράδοση του τόπου μας, φυλασσόταν η πέρασε από την επαρχία αυτή, με τελικό προορισμό το νησί της Κερκύρας. Μάλιστα, όπως μας σημειώνει η εκλεκτή συντοπίτισσά μας Ιφιγένεια Διδασκάλου, οι μεγάλοι στην ηλικία έδειχναν κάθε χρόνο την παραμονή του Αγίου Σπυρίδωνος, στις 11 Δεκεμβρίου, το πέρασμα του Αγίου μέσα από την λίμνη για να ευλογήσει τους Καστοριανούς. Και δεν θα πρέπει να διαφεύγει της προσοχής μας ότι το Ναΐδριο του παλαιού Επισκοπείου, όπως και πάλι μας το υπενθυμίζουν παλαιοί Καστοριανοί, ήταν αφιερωμένο στον Άγιο Σπυρίδωνα. Ευκαιρία, λοιπόν, να προσκυνήσουμε το Ιερό Λείψανο του θαυματουργού Αγίου, ώστε να πάρουμε τον αγιασμό και την χάρη του Θεού και να πετύχουμε την εκπλήρωση των αιτημάτων μας.

3. Αν κάποιος έχει αποκτήσει την κακή συνήθεια να βλασφημεί τα Θεία και ιδιαιτέρως το πρόσωπο της Θεοτόκου, θα πρέπει πάραυτα να σταματήσει το φοβερό αυτό αμάρτημα. Αν ο Υιός του Θεού ανέχεται να βλασφημείται το όνομά Του, δεν ανέχεται όμως να βλασφημείται το όνομα της Παναγίας Μητέρας Του. Η βλασφημία αποτελεί τον δυναμίτη στην ζωη μας, στην οικογένειά μας, στον χώρο της εργασίας μας, δίνοντας δικαίωμα στον αντικείμενο εχθρό να εισχωρεί στην ζωη μας.

4. Θα αποτελεί για μας τούς ιδίους ιδιαίτερη ευλογία να συνηθίσουμε να απευθύνουμε στην Παναγία καθημερινά τούς Χαιρετισμούς η να διαβάζουμε τον Παρακλητικό της Κανόνα. Όσα δεν μπορέσαμε μέχρι σήμερα να λύσουμε με την λογική μας, θα τα πετύχουμε με τον τρόπο αυτό και συγχρόνως θα αποκτήσουμε ειρήνη στην ψυχή μας, ανέκφραστη χαρά και θα φυγαδεύσουμε την ασθένεια του αιώνος μας, το άγχος.

5. Από την 1η Αυγούστου αρχίζουμε να νηστεύουμε. Αυτή η νηστεία είναι μία προσφορά στην Παναγία, η οποία τελειώνει την ημέρα της εορτής, την 15η Αυγούστου, ακριβώς μετά την Θεία Λειτουργία, στην οποία και θα πρέπει να κοινωνήσουμε των Αχράντων Μυστηρίων. Ας αγωνισθούμε στο αγώνισμα της νηστείας των ολίγων αυτών ημερών με σκοπό να προετοιμα-σθούμε κατάλληλα για το μεγάλο γεγονός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Δεν επιτρέπεται η λύση της νηστείας την παραμονή της εορτής για τον οποιο-δήποτε λόγο εκτός ασθενείας και μάλιστα με την πρόφαση ότι συμμετέχουμε σε μία πανήγυρη. Η κατάλυση της νηστείας συνιστά μη συμμετοχή στην γιορτή της Παναγίας και άρα προσβολή του προσώπου της.

6. Σας προτρέπω να παρακολουθείτε καθημερινά στούς Ιερούς Ναούς των Ενοριών σας τον Παρακλητικό Κανόνα προς την Υπεραγία Θεοτόκο. Θα έχετε πολλή χαρά και ευλογία.

7. Σας καλώ στις Ιερές Ακολουθίες που θα γίνουν στις 14 Αυγούστου το βράδυ στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναο Καστοριάς και στούς άλλους πανηγυρίζοντες Ιερούς Ναούς της επαρχίας μας.

Στις 15 Αυγούστου το απόγευμα θα πρέπει να βρεθούμε στην υποδοχή της Ιεράς Εικόνος της Παναγίας από τον Μητροπολιτικό Ναο στην Ιερά Μονή Παναγίας Μαυριωτίσσης, καθώς επίσης και στην Ιερά Αγρυπνία, που θα γίνει στο ιστορικό αυτό Μοναστήρι του 11ου αιώνος στις 22 προς 23 Αυγούστου, απόδοση της εορτής της Κοιμήσεως.

Σας προτρέπω, ακόμη, να συμμετάσχετε στις Ιερές Ακολουθίες στις 30 και 31 Αυγούστου στην Ιερά Μονή Παναγίας της Φανερωμένης στην Αγία Κυριακή επ' ευκαιρία της εορτής της Κατάθεσης της Τιμίας Ζωνης της Θεοτόκου, καθώς επίσης και στις 7 και 8 Σεπτεμβρίου στην Ιερά Μονή της Παναγίας στην Κλεισούρα.

Τελος, σας προτρέπω να συμμετάσχετε στην Αγρυπνία που θα γίνει στην Ενορία σας η σε κάποια γειτονική Ενορία την προπαραμονή της εορτής, 13 προς 14 Αυγούστου, ως ελάχιστη συμμετοχή στο γεγονός της κοιμήσεώς της.

Με αυτές τις σκέψεις εύχομαι να έχετε πάντοτε στην ζωη σας την ευλογία της Παναγίας και την εκπλήρωση από Εκείνη κάθε ευγενούς επιθυμίας σας.

Καλό Δεκαπενταύγουστο.

Με θερμές ευχές

Ο Ε Π Ι Σ Κ Ο Π Ο Σ Σ Α Σ

Ο ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ